اسلامی

فرق بین نماز تسنن و تشیع چیست؟

نوشته شده توسط نیکمل مزاری

 نماز از لحاظ لغوی در کتب لغت به معانی مختلفی وارد شده است که برخی از آنها عبارتند ازعبادت ، پرستش،  بندگی و اطاعت و نیز فرمان برداری  آمده است و نماز در اصطلاح دری  به معنى تعظیم و تقدیس است .

از لحاظ عربى آن : مترادف «صلاة» است. در باره ریشه‌ی اصلیِ«صلاة» در کتب لغت قول واحدی وجود ندارد اما بیشترِ اهل لغت آن را از ریشه‌  «صلو» و صلو را به معنای نرم شدن، انعطاف پذیر شدن و توجه کردن گفته‌اند.

 در اصطلاح شرع عبارت است از عمل مخصوص ، مرکّب از رکوع و سجود و قرائت و ذکر ، توام با نیت و شرائط خاصّ ، که به تکبیر آغاز و به سلام ختم مى گردد .

اسلام بر اساس پنج بناه اسلامی استوار است که عبارتند از کلمه، نماز پنجگانه، زکات مال ، روزه ماه مبارک رمضان و حج خانه کعبه در صورت توانمندی ؛ که مسلمانان باید هر نماز چی فرض، واجب، سنت، ویا نوافل را خاص برای رضای الله سبحان تعالی ادا کند و بس؛ بعضی مسلمانان زمانیکه نماز سنت را ادا میکنند میگویند این نماز برای محمد (ص) است و این نماز نفل را برای شادی روح  پدرم ادا کردم؛ قابل یاد آوری است که این کار مسلمان را حتی به کفر نزدیک میسازد زیرا ادا کردن نماز (اقامه، قراُت، رکوع، سجده …..) همه و همه تنها برای رضای الله (ج) پرودگار عالمیان میباشد و بس.

  برادران و خواهران مسلمان! ما باید بدانیم که نماز فقط و فقط برای رضای الله (ج) خوانده و ادا میشود و بس و امید میرود که خداوند(ج) نماز های سنت و نوافل ما را به عوض فرض های قضا شده مورد قبول درگاهی خود قرار بدهد انشاالله. هر مسلمانیکه تا امروز در فکر این بوده که نماز سنت خاص برای رضا و خوشنودی حضرت محمد (ص) و برای شفاعت شما در روز قیامت ادا میگردد؛ پس فورآ روبه توبه آورده و از خداوند مهربان عارض آمرزش شوند زیرا آنها مرتکب گناه کبیره از اثری بیخبری از دین مبین اسلام  و اساسات قوانین اسلامی قرار گرفته اید.

خداوند(ج) در آیات مختلف در مورد نماز های پنجگانه و اوقات آن بیان کرده مثلا راجع به نماز ( در سوره روم آیت 17 و 18ام) و در مورد نماز صبح و خفتن (در سوره نور آیت 58 ام)، نماز پیشین (درسوره اسرا آیت 78 ام)، نماز دیگر (در سوره بقره آیت 238 ام)، نماز شام (در سوره هود آیت 114 ام) در مورد فرض بودن نماز در زمان های پنچگانه فقط برای رضا الله (ج) ادا گردد؛ و همچنان خداوند مهربان نماز را وسیله برای پاکی از گناهان و هیزم سوختاندن گناهان ما وشما طوری ذیل بیان نموده است.

1

ترجمه:   منزّه است خداوند به هنگامی که شام می‌کنید و صبح می‌کنید( عبادت).

2

ترجمه: و حمد و ستایش مخصوص اوست در آسمان و زمین، و به هنگام عصر و هنگامی که ظهر می‌کنید(عبادت).

خداوند(ج) در مورد وقت خصوصی زن و شوهر و نیز اشاره به نماز صبح  و خقتن در این سوره یاد آوری کرده است.

3

ترجمه: ای کسانی که ایمان آورده‌اید! بردگان شما، و همچنین فرزندان تان که به حدّ بلوغ نرسیده‌اند، در سه وقت باید از شما اجازه بگیرند: پیش از نماز صبح، و نیمروز هنگامی که لباسهای (معمولی) خود را بیرون می‌آورید، و بعد از نماز خفتن؛ این سه وقت خصوصی برای شماست؛ امّا بعد از این سه وقت، گناهی بر شما و بر آنان نیست (که بدون اجازه وارد شوند) و بر گرد یکدیگر بگردید (و با صفا و صمیمیّت به یکدیگر خدمت نمایید). این گونه خداوند آیات را برای شما بیان می‌کند، و خداوند دانا و حکیم است!

خداوند(ج) در مورد نماز  صبح و چاشت در این سوره یاد آوری کرده است.

4

ترجمه:  نماز را از زوال خورشید (هنگام پیشین) تا نهایت تاریکی شب (نیمه شب‌) برپا دار؛ و همچنین قرآن فجر (نماز صبح‌) را؛ چرا که قرآن فجر، مشهود (فرشتگان شب و روز) است.

خداوند(ج) در مورد نماز عصر (نماز دیگر) در این سوره یاد آوری کرده است.

5

ترجمه: در انجام همه نمازها، (به خصوص) نماز وسطی  کوشا باشید! و از روی خضوع و اطاعت، برای خدا بپاخیزید!

خداوند(ج) در مورد نماز شام در این سوره یاد آوری کرده است در حالیکه مفسرین به نسبت اینکه اوایل شب گفته است آنرا به شام ربط میدهند والله علم.

6

ترجمه: در دو طرف روز، و اوایل شب، نماز را برپا دار؛ چرا که خوبی ها (حسنات)، بدی ها (سیات) را (و آثار آنها را) از بین می‌برند؛ این تذکّری است برای کسانی که اهل تذکّرند!

در جای دیگر از قرانکریم (در سوره نسا آیت 103ام) آمده است که نماز اوقات معینی دارد ولی میتوان نماز را در حالت استاده، نشسته، پیاده و یا سواره و یا به پهلو خوابیده در صورت خوف (ترس) بخوانید و وقتیکه خوف گذشت دوباره به حالت عادی نماز را در اوقات معینه آن ادا کرد.

7

ترجمه: و هنگامی که نماز را به پایان رساندید، خدا را یاد کنید؛ ایستاده، و نشسته، و در حالی که به پهلو خوابیده‌اید! و هرگاه آرامش یافتید (و حالت ترس زایل گشت)، نماز را (به طور معمول) انجام دهید، زیرا نماز، وظیفه ثابت و معیّنی برای مؤمنان است!

خداوند(ج) در (سوره بقره آیت 239 ام) در مورد خواندن نماز در حالت سواره و پیاده چنین میفرماید.

8

ترجمه: و اگر (به خاطر جنگ، یا خطر دیگری) بترسید، (نماز را) در حال پیاده یا سواره انجام دهید! اما هنگامی که امنیت خود را بازیافتید، خدا را یاد کنید! (نماز را به صورت معمولی بخوانید!) همان‌گونه که خداوند، چیزهایی را که نمیدانستید، به شما تعلیم داد.

 خداوند(ج) (در سوره ماعون آیت 4-5 ام) هوشدار میدهد  برای کسانیکه در خواندن نماز در اوقات معینه آن سهل انگاری ویا تنبلی میکنند چنین میفرماید.

9

ترجمه: پس وای بر نمازگزارانی که

10

ترجمه: در نماز خود سهل‌انگاری می‌کنند،

اکنون که دانستیم نماز در اوقات معینه آن برما پنج وقت فرض شده است پس برما لازم است بدانیم نماز را چگونه ادا کنیم؛ مطلب از ادا کردن نماز بطریقه های دست بسته و یا دست باز نیست مطلب اینست که باید بدانیم که نماز درست ادا و مفهوم میشود ویا نه زیرا نماز برای رضای الله سبحان و تعالی باید ادا شود؛ خداوند (ج) زمانیکه نماز ما را در حالت استاده، نشسته، خوابیده، پیاده و سواره میپذیرد و وعده قبولی میدهد دیگر منطقی برای خواندن و ادای نماز بطریقه دست باز و یا بسته نمیماند زیرا خداوند(ج) نهایت با رحم، مهربان و بخشنده است و به وعده خود وفادار است.

قابل یاد آوری است در حالات ذیل باید به نماز نزدیک نشوید زیرا خداوند(ج) (در سوره مایده 6 ام)  در مورد وضو و تیمم نیز اشاره کرده میفرماید.

11

ترجمه: ای کسانی که ایمان آورده‌اید! هنگامی که به نماز می‌ایستید، صورت و دستها را تا آرنج بشویید! ومسح کنید سرها خود را و  بشوید پاها را تا مفاصل (بجولک) و اگر جنب باشید، خود را بشویید (و غسل کنید)! و اگر بیمار یا مسافر باشید، یا یکی از شما از محل پستی آمده ( قضای حاجت کرده‌)، یا با زنان تماس گرفته (و آمیزش جنسی کرده‌اید)، و آب (برای غسل یا وضو) نیابید، با خاک پاکی تیمم کنید! و از آن، بر صورت (روی) و دستها بکشید! خداوند نمی‌خواهد مشکلی برای شما ایجاد کند؛ بلکه می‌خواهد شما را پاک سازد و نعمتش را بر شما تمام نماید؛ شاید شکر او را بجا آورید!

برای اینکه اشتباهات در خواندن نماز مرفوع گردد فقط دو رکعت نمازفرض را بطریقه دست بسته(اهل سنت) و دست باز(اهل تشیع) تشریح میکنیم

توصیف و چگونگی نماز بطریقه اهل سنت

بعـد از اتمام طهارت و پاكیزگی بـدن، پاکی لباس و محل نماز و زمانیکه مسلمان از دخول وقت نماز مطمئن شد بطرف قبله كه خـانهء الله(ج) در مكـه (قبله) است رو کرده و برای هر نمازی كه میخواست بخواند چی از فریضه و سنت و نوافل نیت می كند و سپس اعمال ذیل را انجام می دهد:

۱ ـ در حالیكه به سجده گاه خودش می نگرد تكبیر تحریمه ((الله أكبر)) می گوید.

ف1
۲ ـ در هنگام گفتن تكبیره تحریمه هر دو دست خود را تا گوش ها بالا می برد

ف2
۳ ـ و سنت است كه بعد از تكبیر تحریمه دعـای اسـتفـتاح نماز را بخـواند و بـگوید: ((سبحانك اللهم وبحمدك وتبارك اسمك وتعالی جدك ولا إله غیرك.))
ترجمه: بار إلها! ما تو را منـزه می دانیم، و تو را حمد و سپاس می گوئیم، و نام تو را برتر می دانیم و هیچ معبـود بر حقی غیر از تو وجود ندارد.

۴- سپس می گوید: ((أعوذ بالله من الشیطان الرجیم، بسم الله الرحمن الرحیم))
ترجمه: پناه می برم به خدا از شر شیطان ملعون و نفرین شده، بنام خداوند بخشایندهء مهربان.
سپس سورهء فاتحه را قراءت می كند :
۱) الْحَمْدُ للّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ )۲) الرَّحْمـنِ الرَّحِیمِ )۳) مَالِكِ یوْمِ الدِّینِ )۴) إِیاكَ نَعْبُدُ وإِیاكَ نَسْتَعِینُ )۵) اهدِنَــــا الصِّرَاطَ المُستَقِیمَ )۶) صِرَاطَ الَّذِینَ أَنعَمتَ عَلَیهِمْ غَیرِ المَغضُوبِ عَلَیهِمْ وَلاَ الضَّالِّینَ )۷) . (الفاتحة ۷-۱). و بعد از آن میگوید: ((آمین)) سنت است.

ترجمه: حمد و ستایش مخصوص خداوندی است كه پـروردگار جهانیان است . خداوندی كه بخشنده و بخشایشگر است. خداوندی كه مالك روز جزاست. تنها تو را می پرستیم، و تنها از تو یاری می جوییم. ما را به راه راست هدایت فرما. مرا به راه كسانی كه هدایت فرما كه آنان را مشمول انواع نعمت های خود قرار دادی (نعمت هدایت، نعمت توفیق) نه راه گمراهان(نصارا) و نه راه خشم گرفته بر آنان(یهود).

۵ ـ سپس سوره ای از سوره های قرآن كه آنرا حفظ دارد ویا چند آیت (حد اقل سه آیت) را قراءت میكند مانند:
قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ (۱) اللَّهُ الصَّمَدُ (۲) لَمْ یلِدْ وَلَمْ یولَدْ (۳)  وَلَمْ یكُن لَّهُ كُفُواً أَحَدٌ (۴.
ترجمه: بگو خداوند یكتا و یگانه است (ذات منفردی است كه نظیر و سبیه برای او نیست).  خداوندی است كه همه نیازمندان قصد او می كنند. (هرگز) نزاد، و زاده نشد. و برای او هیچ گاه شبیه و مانندی نبوده است.
۶ ـ بعد از آن به ركـوع رفته می گوید: ((الله أكبر)) و دو دست خود را بر زانوی خود می گذارد و می گوید: ((سبحان ربی العظیم)) ترجمه: (پاك است پروردگار بزرگ من).
و سنت است كه سه بار یا بیشتر (طاق مرتبه) آنرا تكرار كند.

ف3
۷ ـ سپس سر را از ركوع بلند كرده می گوید: ((سمع الله لمن حمده))
ترجمه: خدا می شنود ـ و می پذیرد ـ ستایش كسیكه او را ستایش نماید  خواه إمام باشد و یا منفرد.
و بعد از راست شدن و آرام گرفتن از ركوع میگوید: (ربنا ولك الحمد).
ترجمه: پروردگارا! سپاس مر تو را
اما اگر مقتدی باشـد در این هنـگام فقط می گوید: ((ربنا ولك الحمد )).

۸ ـ سپس سـجـده كرده می گویـد: ((الله أكبر)) و بر اعضای هفتـگانه خود سـجده می كند كه عبارتنـد از:
پیشانی با بینی، و كف هر دو دست، و هر دو زانو، و سر انگشتان دو پا، و می گوید: (سبحان ربی الأعلی) ترجمه:  پاك است پروردگار بزرگ من.
سه بار و یا بیشتر(طاق مرتبه)  آنرا تكرار می كند.

ف4
۹ ـ سپس در حالی كه سر خود را از سجـده بلند میكند می گویـد: ((الله أكبر)) آنگاه بـر پای چپ خـود می نشیند و پای راستش را نصب می كند و دست هایش را روی ران و زانویش می گذارد.

۱۰ ـ سپس در حالیكه ((الله أكبر)) می گوید سجـدهء دوم را بجا می آورد، آنچه در سجدهء اول انجام داده در سجدهء دوم نیز تكرارش می كند.
۱۱ ـ سپس ((الله أكبر)) گویان برای ركعت دوم بلند می شود، بدین ترتیب ركعت اول تمام می شود.
۱۲ ـ سپس سورهء فاتحه و یك سوره (یا چند آیهء دیگر) از قـرآن می خواند و به ركوع می رود، از ركـوع بلند می شود سپس عیناً مانند أول دو سجده می كند؛ زمانیکه رکعت دوم را تکمیل کردید سپس در قعده اخیر دو رکعت در حالت نشسته اعمال ذیل را انجام میدهید.

ف5
۱۳ ـ بعد از بلند شدن از سجـدهء دوم همچنان كه بین دو سجـده نشسته بود می نشیند و آن گاه (التحیات) را به این ترتیب می خواند: (التحیات لله والصلوات والطیبات السـلام علیك أیها النبی ورحمة الله وبركاته السلام علینا وعلی عباد الله الصالحین، أشهد أن لا إله إلاَّ الله، وأشهد أنَّ محمداً عبده ورسول).
ترجمه:  (تمام تعظیم ها و نمازها و سایر پاكی ها فقط از آن خداست، سلام و رحمت و بركات خدا بر تو باد ای پیامبر، و سلام بر ما باد و بر بندگان نیكوكار خدا، گواهی می دهم كه جز خدای به حـق معبودی نیست، و گواهی می دهم كه محمد رسول و فرستاده اوست).
سپس اگر نماز دو ركعتی بود مانند نماز صبـح و جمعه و هر دو عید، همچنان به نشستن خود ادامه می دهد و نمازش را با خواندن این درود كامل می كند:
(اللهم صلِ علی محمد وعلی آل محمد كما صلیت علی إبراهیم وعلی آل إبراهیم إنك حمید مجید،).
ترجمه: (بار إلهی! درود و رحمت نازل فرما بر محمد و آل محمد، چنان كه بر إبراهیم و آل إبراهیـم رحمت فرستادی، تو ستایش شده و بزرگوار هستی).
(اللهم بارك علی محمد وعلی آل محمد كما باركت علی إبراهیـم وعلی آل إبراهیم إنك حمید مجید.)
ترجمه: (پروردگارا! بركت نازل فرما بر محمد و آل محمد، چنان كه بر إبراهیم و آل إبراهیـم بركت نازل فرمودی، تو ستایش شده و بزرگواری).
(ربنا آتـنا فی الدنیا حسنة و فی الاخرة حسنة و قنا عذاب النار)
ترجمه: خداوندا در دنیا و در آخرت به ما نیکی مرحمت فرما و ما را از عذاب دوزخ نگه دار!
آنگاه بسوی راست سلام میدهد: ((السلام علیكم ورحمة الله((
همچنان بسوی چپ: ((السلام علیكم ورحمة الله((

ف6

توصیف و چگونگی نماز بطریقه اهل تشیع

پس از وضو گرفتن ، به نماز می ایستیم و ابتدا اذان و سپس اقامه را به صورت زیر می خوانیم :

ش1

تکبیرة الاحرام

نماز” با گفتن “الله اکبر” آغاز می شود، گفتن “الله اکبر” در آغاز نماز به معنای جدایی از غیر خدا و پیوستن به اوست.اعلام بزرگی پروردگار و دوری جستن از تمام قدرتهای دروغین است.

با این تکبیر به حریم نماز وارد می شویم و برخی کارها بر ما حرام می شود.هنگامی که نماز را شروع می کنیم باید متوجه باشیم که چه نمازی را می خوانیم؛ مثلا نماز ظهر است یا عصر و آن را تنها برای اطاعت فرمان خداوند بجا آوریم که این همان “نیت” است و از اجزای اصلی نماز به شمار می آید.

ش2

هنگام گفتن “الله اکبر” مستحب است، دستها را تا مقابل گوشها بالا ببریم.پس از گفتن “الله اکبر” سوره حمد را می خوانیم:

بسم الله الرحمن الرحیم (الْحَمْدُ للّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ  الرَّحْمـنِ الرَّحِیمِ  مَالِکِ یَوْمِ الدِّینِ إِیَّاکَ نَعْبُدُ وإِیَّاکَ نَسْتَعِینُ اهدِنَــــا الصِّرَاطَ المُستَقِیمَ صِرَاطَ الَّذِینَ أَنعَمتَ عَلَیهِمْ غَیرِ المَغضُوبِ عَلَیهِمْ وَلاَ الضَّالِّینَ)

پس از سوره حمد، یک سوره دیگر از قرآن را می خوانیم به عنوان نمونه، می توان سوره توحید را خواند.

بسم الله الرحمن الرحیم

(قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ اللَّهُ الصَّمَدُ لَمْ یَلِدْ وَلَمْ یُولَدْ وَلَمْ یَکُن لَّهُ کُفُوًا أَحَدٌ )

پسرها و مردها باید در نماز صبح ، نماز مغرب و نماز عشا، حمد و سوره را (در رکعت اول و دوم) بلند بخوانند ولی دخترها وبانوان، اگر نامحرم صدای آنان را نشنوند می توانند بلند بخوانند و در نماز ظهر و نمازعصر همه باید حمد وسوره را آهسته بخوانند.

انسان باید نماز را یاد بگیرد که غلط نخواند و کسی که اصلا نمی تواند صحیح آن را یاد بگیرد، باید هر طور که می تواند بخواند و بهتر آن است که نماز را به جماعت بجا آورد.

ش2

ش3

رکوع نماز:

رکوع نماز-پس از تمام شدن حمد وسوره سر به رکوع خم می کنیم و دستها را به زانوها می گذاریم و سه بارمیگوییم:

سبحان ربی العظیم وبحمده

و یا می گوییم: “سبحان الله، سبحان الله، سبحان الله

ش3

سجده نماز:

سپس سر از رکوع برداشته (می ایستیم) و آنگاه به سجده می رویم و هفت عضو بدن؛ یعنی پیشانی، کف دو دست، سر زانوها و نوک انگشتان بزرگ پا را بر زمین گذاشته وسه بار می گوییم:

سبحان ربی الاعلی وبحمده

یا “سبحان الله” را سه مرتبه تکرار می کنیم.

در سجده نماز، باید پیشانی را روی خاک یا سنگ یا چیزهای دیگری از زمین بگذاریم.هنگام نماز خواندن سجده بر چیزهایی که از زمین می روید و برای خوراک و پوشاک انسان مصرف نمی شود نیز صحیح است.مهر نماز که بیشتر در بین مردم اهل تشیع معمول است، در حقیقت قطعه خاک پاکیزه ای است که نمازگزار همراه خود دارد تا برای سجده، پیشانی را روی آن بگذارد.

سجده دوم نماز:

پس از سجده اول ، می نشینیم و بار دیگر به سجده رفته و سجده دوم را مانند سجده اول بجا می آوریم.با تمام شدن سجده دوم، یک رکعت نماز به پایان می رسد؛ یعنی تا بدینجا، رکعت اول نماز را خوانده ایم، بنابراین بطور خلاصه، رکعت اول نماز عبارت است از:

۱تکبیره الاحرام (گفتن “الله اکبر” در آغاز نماز

۲ قرائت (خواندن حمد و سوره).

۳ رکوع و ذکر آن.

۴ دو سجده و ذکر آنها.

ش4

رکعت دوم نماز:

پس از تمام شدن رکعت اول نماز، بدون آن که صورت نماز به هم بخورد و یا فاصله ای ایجاد شود، از جا برخاسته، بار دیگر می ایستیم و حمد و سوره را به همان ترتیبی که در رکعت اول نماز گفته شد، می خوانیم.

قنوت نماز

در رکعت دوم نمازهای روزانه، بعد از تمام شدن حمد و سوره و قبل از رکوع، مستحب است، دستها را روبروی صورت گرفته ودعایی بخوانیم؛ این عمل را “قنوت” گویند.در قنوت نمازمی توان این دعا را خواند:

ربنا آتنا فی الدنیا حسنة وفی الاخرة حسن وقنا عذاب النار

پیامبر خدا (ص) فرمود: “کسی که قنوت نمازش طولانی تر باشد، حسابرسی او در روز قیامت راحت تر است”.

پس از قنوت، رکوع وسجده ها را مانند رکعت اول بجا می آوریم.

ش5

تشهد نماز:

در رکعت دوم هر نماز، پس از تمام شدن سجده دوم باید در حالی که رو به قبله نشسته ایم “تشهد” نماز را بخوانیم؛

یعنی بگوییم:

اشهد ان لا اله الا الله وحده لا شریک له و اشهد ان محمدا عبده ورسوله اللهم صل علی محمد وال محمد

ش6

سلام نماز:

تا اینجا رکعت دوم نماز هم تمام می شود و اگر نماز دو رکعتی باشد؛ مانند نماز صبح، بعد از تشهد، با گفتن سلام، نماز را تمام می کنیم؛ یعنی می گوییم:

السلام علیک ایها النبی ورحمة الله وبرکاته

السلام علینا وعلی عباد الله الصالحین

السلام علیکم ورحمة الله وبرکاته

اکنون نماز صبح را فرا گرفتیم و چنانچه نمازی که می خوانیم سه رکعتی یا چهار رکعتی باشد، باید در رکعت دوم نماز، بعد از خواندن تشهد، بدون آن که سلام نماز را بگوییم، بایستیم و رکعت سوم نماز را بخوانیم.

ش7

براداران و خواهران مسلمان:

شما اگر این مقاله را خوانده باشید درست فهمیدید که در خواندن  نماز بطریقه دست بسته و دست باز کدام فرقی و جود ندارد و به نوع از انواع بعضی مردمان بدون فهمیدن درست اساسات اسلامی به مسله سنی و شیعه دامن میزنند و اختلاف ایجاد میکنند در بین مسلمانان. امید که با خواندن این مطلب کسی ما و شما را فریب ندهد و در بین ما و شما شعله آتش باز نکند انشاالله.

مسلمانان افغانستان شکر الحمدالله با برادران و خواهران  سنی و شیعه خویش در افهام مکمل و آسایش زندگی دارند که تا اندازه زیاد باعث ناکامی کفار تفرقه انداز و مسلمانان منافق که برای پلان های کفار نوکری میکنند انشاالله با اتحاد و اتفاق ما و شما برادران و خواهران ناکام و روی سیاه خواهند ماند.

اگر میخواهید از مسایل و مطالب اسلامی، ساینسی، سیاسی و اجتماعی ما باخبر شوید و یا مطالب خویش را برای نشر به ما بفرستید لطفآ به صفحه انترنتی ما بروید  و مطالب خویش را به ما بفرستید و یا از صفحه فیسبوک ما دیدن کرده و صفحه ما را لایک بزنید.

در بارۀ نویسنده

نیکمل مزاری

انجنیر نیکمل مزاری فارغ انجنیری پوهنتون کابل با اشتراک در بالا تر از سی کنفرانس در سراسر دنیا، اروپا امریکا و آسیا.

تبصره ها

پاسخی بگذارید