عامل انتشار ویروس کرونای جدید امریکا است یا چین؟

امریکا همیشه مخالفت خود را در قالب خشم اخلاقی بیان می‌کند، درحالی‌که جز به منافع و امتیازات خویش به فکر چیزی دیگری نمی‌باشد. در این روزهای اخیر از رهبران و رسانه‌های امریکائی مکرراً می‌شنویم که با عبارات مختلف چین را مسئول همه‌گیری بیماری کووید-19 در جهان می‌دانند. چهار تئوری و نظریه در سطح جهان میان افراد مختلف با دیدگاه‌های مختلف مطرح است. یک تعداد می‌گویند که ویروس سارس-2، عامل بیماری کووید-19، یک ویروس لابراتواری بوده که از یکی از لابراتوارهای تحقیقی وهان چین به بیرون درز کرده است؛ این حکایت برای رهبران امریکائی و دشمنان چین بیشتر خوش‌آیند است. نظریه دوم این است که این ‌یک ویروس طبیعی بوده و ممکن بالاثر تغییر جنتیکی یا دریافت جین‌ها از ویروس‌های قبلی به وجود آمده باشد؛ دانشمندان غیرسیاسی تاکنون به همین نظرند. نظریه سوم طوری است که یک تعداد مردم، سبب تکثیر این ویروس در وهان چین را توسط امریکا می‌دانند؛ این نظریه بیشتر موردحمایت دشمنان امریکاست. سرانجام بعضی‌ها در نظریات کاملاً جدید دست داشتن بیل گیتس را در انتشار این ویروس محتمل می‌دانند.

بدون هیچ تردید نزدیکی خیلی زیاد این ویروس و ویروس سارس را به ویروس کرونای خفاش به اساس تعیین سلسله جینتیکی آن‌ها که در مقالات مختلف علمی به نشر رسیده‌اند، باید قبول کرد. اما بحث روی سودجوئی و همه‌گیر شدن این ویروس است. این مقاله به اساس جع آوری اخبار و نظریات نشر شده‌ای مرتبط از زمان شیوع و همه‌گیری این ویروس آماده شده است. برای بحث روی این موضوع که در چند بخش به اساس معلومات جدید نشر خواهد شد، بهتر است کمی به گذشتۀ نزدیک یعنی نیمه‌ای دوم قرن بیست برگردیم.

زمانی که امریکا با جنرال مائو از حزب کمونیست در جنگ بود، چینی‌ها ادعا می‌کردند که ایالات‌متحده امریکا به خصوص در ماه جنوری و مارچ 1952 میلادی، مقادیر باکتری و حشرات آلوده به باکتری را روی کوریا و شمال چین فرو ریخته اند و به اعترافات در حدود 38 خلبان اسیر امریکائی استناد می‌کردند. سپس در ماه اگوست یک «کمیته علمی بین‌المللی» متشکل از دانشمندان سویدنی، فرانسوی، بریتانوی، ایتالیایی، برازیلی و شوروی تعیین شد که بعد از دو ماه تحقیق و بررسی در چین، گزارش 600 صفحه ئی با تصاویر فروان تهیه و چنین نتیجه‌گیری کردند: «خلق‌های کوریا و چین واقعاً در معرض سلاح‌های باکتریایی قرارگرفته‌اند. این سلاح‌ها را واحدهای نیروهای مسلح ایالات‌متحده امریکا با استفاده از روش‌های بسیار گوناگون به کار گرفته‌اند، که به نظر می‌رسد بعضی از آن‌ها نوع پیشرفته‌ای همان حربه‌های باشد که در ضمن جنگ جهانی دوم توسط جاپانی‌ها استعمال می شد. در جنگ میان جاپان و چین در  جریان 1940 الی 1942، چاپان از سلاح‌های میکروبی استفاده نمود. ایالات‌متحده امریکا در سال 1945 دانشمندان چاپانی مسئول این برنامه را دستگیر کرده و به آزای دادن اطلاعات فنی راجع به آزمایش‌هایشان به دانشمندان امریکائی مرکز تحقیقات بیولوژی ارتش، واقع در فورت دتریک (Fort Detrick)، مریلند، به آن‌ها مصونیت از تعقیب قانونی اعطاء کرد (William Blum, 2007). در سال 1970 نیویورک‌تایمز گزارش داد که در طول جنگ کوریا، هنگامی‌که نیروهای امریکائی مغلوب «امواج انسانی» چینی‌ها شدند، «ارتش مدارک و اسناد به غنیمت گرفته از نازی‌ها درباره جنگ کیمیائی در نشر سارین، نوعی گاز مهلک اعصاب را که چند پوند آن هزاران تن را در ظرف چند دقیقه به هلاکت می‌رساند، از پایگاه بیرون کشیدند. . . . . ارتش با ذهنیت نیمه دوم قرن نوزده هزاران گیلن سارین تولید کرد بود» (William Blum, 2007). در دهه‌های 1950 الی 1960 نیز، ارتش و سازمان سیا آزمایش‌های متعدد با مواد بیولوژیکی در داخل ایالات‌متحده انجام دادند. ذکر دو مورد کافی است. در سال 1955، سازمان سیا، باکتری سیاه‌سرفه را در هوای فلوریدا پخش کرد که موجب افزایش سریع موارد این بیماری در آن ایالت، در همان سال شد (William Blum, 2007). سال بعد، ماده سمی دیگری در سرک‌ها و تونل‌های شهر نیویورک پراکنده شد. امریکا در جنگ ویتنام نیز از مواد سمی به قصد تخریب جنگلات استفاده کرده که باعث تسمم بسیاری شهروندان ویتنامی گردید (William Blum, 2007).

بیماری کووید-19 توسط نوعی از ویروس کرونا که توسط سازمان صحی جهان بنام سارس کرونا ویروس-2 نام‌گذاری گردید، ایجاد می گردد، که توسط این سازمان یک بیماری همه‌گیر اعلان  شده و اکثریت مطلق ممالک جهان را درنورده است.  تعداد جهانی مبتلایان و فوتی‌های نشر شده از مراجع رسمی الی تاریخ دوم ثور 1399 ساعت سه شب، 2475136 و 169970 به ترتیب می‌باشد.

همه‌گیری این ویروس و تلفات و زیان‌های اقتصادی ناشی از این بیماری منجر به حربه و ضربه زدن میان قدرت ها شد. اولین ادعا و تبلیغات علیه چین، استفاده از نام «ویروس چینائی» به جای اسم رسمی و شناخته‌شده‌ای علمی آن توسط سازمان صحی جهان، به‌وسیله رئیس‌جمهور ترامپ آغاز گردید. «مارک اسپر» وزیر دفاع امریکا، ‌پنج‌شنبه 16 اپریل، چین را به ارائه‌ای اطلاعات غلط و مبهم درباره همه‌گیری کرونا متهم کرد. «اسپر» در ادامه گفت که حزب حاکم چین همچنان از خود شفافیت نشان نمی‌دهد. وی در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی ان‌بی‌سی گفت که باور کردن درستی اطلاعات ارائه‌ شده از سوی چین بسیار دشوار است.  رئیس پنتاگون در ادامه گفت: آن‌ها از ابتدا اطلاعات اشتباه و نادرست به ما دادند. بنابراین باور نمی‌کنم که اکنون نیز صادق باشند (Ariel Zilber, 2020). «تِد کروز» سناتور امریکائی لایحه‌ای را به کنگره تحویل داده که در آن خواستار تحریم مقامات چینی به خاطر مخفی‌کاری درباره شیوع کرونا شده است. او در مصاحبه با فاکس نیوز با مطرح کردن تئوری توطئه‌ای گفت: «چین از گذشته تا اکنون بزرگ‌ترین تهدید ژئوپلیتیک برای امریکا بوده و همواره نقض قوانین حقوق بشر را در خصوص سانسور و مسکوت کردن آزادی بیان از این کشور شاهد بوده‌ایم. حالا می‌بینیم که این کشور نه‌تنها تهدیدی برای حقوق بشر، بلکه برای امنیت ملی و سلامت جهانی است. دولت کمونیستی چین در قبال مخفی کردن شیوع (ویروس کرونا) مسئولیت مستقیم دارد. آن‌ها هر کاری که می‌توانستند کردند تا آن را مسکوت نگه‌دارند. آن‌ها گفتند به‌خوبی این بیماری را در سطح محلی کنترل کردند ولی تبدیل به همه‌گیری جهانی شد و جان بسیاری را گرفت…لایحه‌ای به کنگره فرستاده‌ام تا مقامات چینی که به‌طور فعالانه‌ای به سانسور و ساکت کردن فعالان درزمینهٔ سلامت عمومی پرداخته‌اند، تحریم شوند. بسیاری از محصولات طبی و دوایی ما در چین ساخته می‌شوند و آن‌ها با قطع ارسال دواهای حیاتی جان امریکایی‌ها را به خطر می‌اندازند. باید زیرساخت‌های حیاتی در این زمینه را به ایالات‌متحده امریکا برگردانیم و آن‌ها را در داخل تولید کنیم. دانشمندان چینی در آزمایشگاه‌های خود بر روی ویروس کرونای موجود در بدن خفاش‌ها تحقیق می‌کرده‌اند و ممکن است باعث منتشر شدن آن شده باشند» (Garcia, 2020). این در حالی است که حدود 80 فی صد دواها و مواد اولیه ساخت دواهای امریکا از چین و هندوستان وارد می‌شوند. بنا بر آمار «سازمان غذا و دوای امریکا» (FDA)، چین دومین صادرکننده‌ای مواد منابع طبیعی بزرگ دوا و مواد اولیه به امریکاست. نزدیک به 80 فی صد از مواد مؤثر و فعالی که در دواهای امریکایی به کار می‌روند، از چین و هند وارد می‌شوند. همچنین 90 فی صد دواهای عمومی که مردم امریکا استفاده می‌کنند هم از چین و هند وارد می‌شود. شرکت‌های دوایی چین 97 فی صد از بازار انتی‌بیوتیک‌ها در ایالات‌متحده را تصرف کرده‌اند. بسیاری از دواهایی که در امریکا بدون نسخه به فروش می‌رسند، و دواهای ژنریک مانند ضدافسردگی، دواهای ضد ایدز، دواهای کنترل حاملگی، شیموتراپی، الزایمر، شکر، صرع و پارکینسون، همگی در چین ساخته می‌شوند (Huang, 2020).

سناتور لیندسی گراهام نیز در مصاحبه خود با شبکه فاکس نیوز گفت: «ایران بزرگ‌ترین حامی تروریسم در جهان است و چین بزرگ‌ترین تولیدکننده و حامی دولتی شیوع بیماری‌های همه‌گیر در جهان است. ایران را تحریم کردیم، چین را هم به دلیل شیوع کرونا باید تحریم کنیم» (Dibble, 2020). او همچنان خاطرنشان ساخت که ویروس کرونای جدید در آزمایشگاه تولیدشده است. همچنان سناتور دیگر جمهوری‌خواه، تام کاتن نیز باورمند به ساخت ویروس کرونای جدید در آزمایشگاه‌های چین است (Stevenson, 2020).

یک خبرنگار واشنگتن‌ پست، Anna Fifield در صحفه تویترش نوشته است :  درحالی‌که آمار رسمی حکومت چین از تعداد جان‌باختگان ویروس کرونا در شهر وهان 2563 نفر بوده است، اما شواهد مرده‌سوزخانه‌ها نشان می‌دهد که آمار کشتگان دست‌کم 42 هزار نفر بوده و طبق یک برآورد دیگر حدود 47 هزار نفر می‌باشد. همچنان خبرگزاری بلومبرگ گزارش داده بود که نهادهای اطلاعاتی امریکا در گزارشی به قصر سفید مدعی شده‌اند چین در خصوص آمار مبتلایان به کرونا و مرگ‌ومیر براثر این ویروس پنهان‌کاری می‌کند (Nick Wadhams, 2020). چین در مقابل اظهارات مقامات امریکا واکنش نشان داد. وزارت خارجه چین تردید مقامات امریکایی در خصوص آمارهای ارائه‌شده از سوی پکن را وقیحانه خواند. «هوا چوننیگ» سخنگوی وزارت خارجه چین گفت: امریکا باید از سیاسی کردن این مسئله صحی دست بردارد و به مسئله سلامت ملت خود بپردازد.

«مارک میلی»، رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح ارتش امریکا در یک کنفرانس خبری، در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا شواهدی درباره ساخت کرونا دریکی از آزمایشگاه‌های چین وجود دارد گفت: «شایعات و گمانه‌زنی‌های زیادی در طیف گسترده‌ای از رسانه‌ها، وبلاگ‌ها و غیره وجود دارد». او همچنان اضافه کرد: «احتمالاً برایتان تعجبی نخواهد داشت که ما حساسیت ویژه‌ای به این مسئله پیداکرده‌ایم و تلاش کرده‌ایم از طریق گردآوری اطلاعات زیاد، آن را به‌دقت موردبررسی قرار دهیم». وی در ادامه اضافه کرد: «و فقط این را می‌گویم که در مقطع فعلی، این شواهد قطعی نیستند، اگرچه به نظر می‌رسد وزن عمده شواهد به سمت طبیعی بودن آن است. اما ما هنوز نمی‌دانیم» (Ariel Zilber, 2020). ترامپ نیز اخیراً گفت که بررسی این موضوع را آغاز کرده‌اند.

 «جانز ساورز» رئیس سابق سازمان جاسوسی انگلیسی MI6 مدعی شد که چین ویروس جدید کرونا را از غرب مخفی کرد و از اینکه مقصر همه‌گیری این بیماری در جهان است، طفره می‌رود. او همچنین گفت سازمان صحی جهان به دلیل عدم بررسی دقیق و موشکافانه فعالیت‌های چین، زیر سوال رفته است (Iuvmpress, 1399).

روزنامه نیویورک‌پست در گزارش 22 فبروری، ویروس جدید کرونا را یک ویروس لابراتواری درز کرده از لابراتوارهای وهان چین می‌داند. آن‌ها مدعی شده‌اند که تنها آزمایشگاه مایکروبیولوژی «سطح چهار» چین که برای رسیدگی به ویروس مرگبار کرونا مجهز شده «آزمایشگاه بایو-امنیتی ملی» نامیده می‌شود که بخشی از موسسه ویروس‌شناسی وهان است. افزون بر این، یک متخصص و جنرال ارشد نظامی ارتش آزادی‌بخش خلق چین در بخش «جنگ بیولوژیکی» به نام «چِن وِی» در اواخر جنوری به ووهان اعزام‌شده تا به تلاش برای مهار این بیماری کمک کند. در این گزارش همچنان آمده است که این ویروس جدید که اکنون به نام « 2SARS-CoV-» معروف شده است، از همین آزمایشگاه درز کرده و به بیرون نموده است و اینکه کار جنرال «چن» همانا تلاش و بازگرداندن غول به مرتبان است، یعنی همان‌جایی که بود…. وزارت ساینس و تکنولوژی چین همچنان سند جدیدی را  به عنوان «دستورالعمل‌هایی در مورد تقویت مدیریت بایو- امنیتی» منتشر کرد که مبنی بر آن (این کشور) در آزمایشگاه‌های میکروبیولوژی با ویروس پیشرفته‌ای مانند کرونا ویروسِ جدید دست‌وپنجه نرم می‌کنند. همچنان در ادامه این گزارش می‌نگارد که برخی محققان چینی عادت کرده‌اند که حیوانات آزمایشگاهی خود را پس‌ازآنکه آزمایش‌هایشان روی آن‌ها به اتمام رسید، به دوره‌گردهای خیابانی بفروشند. به‌جای اینکه حیوانات دارای بیماری ساری را به‌درستی بسوزانند- چنانکه قانون این را الزامی کرده- آن‌ها این حیوانات را باقیمتی اندکی بالاتر از حد معمول به دوره‌گردهای خیابانی می‌فروشند؛ یا حتی در برخی مواقع باقیمتی بسیار بالاتر. یک محقق چینی که اکنون در زندان است با فروش میمون‌ها و موش‌های صحرایی در بازار فروش حیوانات زنده – جایی که درنهایت این‌ها به شکم دیگران می‌روند- میلیون‌ها دالر به جیب زده است. این روزنامه حتی ادعا نموده است که سارس و سیاه‌زخم نیز ویروس‌های درز کرده از آزمایشگاه‌های چینی بوده است (Mosher, 2020).

سفیر چین در امریکا، سوئی تیان کای، پخش شایعه تولید ویروس کرونا در یک آزمایشگاه نظامی را «دیوانگی» خواند. این اظهارات پس‌ازآن عنوان‌شده است که سخنگوی وزارت خارجه چین، ژائو جی لیان، به‌صورت علنی از این تئوری صحبت کرده بود. وزارت خارجه چین به امریکا هشدار داد: «اگر واشنگتن بخواهد به این مسیر اشتباه ادامه دهد، ما اقدامات اضافی اتخاذ خواهیم کرد و تمامی گزینه‌ها روی میز است» (Sputnik News, 2020).

کوروش احمدی در روزنامه شرق می نویسد: ترامپ و تیم وی، سازمان صحی جهان (WHO) را به چین محوری، کم‌کاری، و اطلاع‌رسانی غلط و دیرهنگام متهم کرده و کمک‌های مالی خویش به این سازمان را به تعلیق درآورد. کارشناسان صحی بین‌المللی عموماً ازنظر سرعت عمل و شفافیت در مبارزه با کرونا از WHO قدردانی کرده‌اند. این در حالی است که در سال 2014 و در زمان اپیدمی ایبولا نارضایتی از کار WHO موجود بود. دو مقام صحی ارشد امریکا یعنی فاچی و ردفیلد نیز از 7 جنوری در کنفرانس‌های تلفنی WHO شرکت داشته‌اند. سازمان صحی جهان در جنوری به‌طور عمومی از كشورها خواست كه آماده «مهار» ویروس از طریق «نظارت فعال، تشخیص زودهنگام، انزوا، مدیریت واقعات و ردیابی آسیب‌پذیران» باشند. در 30 جنوری، WHO وضعیت اضطراری صحی بین‌المللی را اعلام نمود. درست در روز اعلام وضعیت اضطراری توسط WHO، ترامپ با اطمینان پیش‌بینی کرد که کرونا تهدیدی جدی متوجه امریکا نخواهد کرد. ترامپ در جنوری به‌اشتباه ادعا کرد که مبارزه با ویروس «به‌خوبی پیش می‌رود» و از رئیس‌جمهور چین تشکر می‌کند. از دیگر مواردی که ترامپ به‌عنوان کوتاهی WHO ذکر کرد، عدم توصیه به منع سفر بین کشورها است. مطابق اجماع اعضاء، WHO مجاز به چنین توصیه‌ای نیست، چراکه در این صورت، ترس کشورها از انزوا می‌تواند موجب عدم همکاری آن‌ها شود. پس از تماس تلفنی رؤسای جمهور امریکا و چین درباره کرونا ترامپ گفت: چین سختی‌های زیادی تحمل کرده و درک خوبی از این ویروس به دست آورده است. ما باهم همکاری نزدیکی داریم. شی در جواب گفت: چین آماده است با همه طرف‌ها ازجمله ایالات‌متحده، برای مقابله با این ویروس همکاری کند (احمدی, 1399). ترامپ در تویت اخیر خود به نقطه بسیار جالب اشاره می‌کند و می‌نویسد: «چرا سازمان صحی جهان ایمیل مقامات صحی تایوان در اواخر دسمبر، که در آن نسبت به‌احتمال انتقال ویروس کرونا از طریق افراد هشدار داده بود، را نادیده گرفت؟ چرا سازمان صحی جهان چندین ادعا را درباره ویروس کرونا مطرح کرده که همگی نادرست و گمراه‌کننده است» (Schwab, 2020).  جالب اینجاست که اسناد دولت چین نشان می‌دهند که اولین مریض با چنین علائم که بعداً بنام کووید-19 شناخته شد، در 17 نومبر ثبت‌شده است. در ابتدا مریضان به چنین علائمی هرروز به تعداد 1 الی 5 واقعه ثبت می‌گردید تا این‌که داکتران متوجه شیوع یک مریضی جدید سینه و بغل شده سپس به تاریخ 27 دسمبر برای اولین بار داکتر Zhang Jixin از شفاخانه مختلط طبابت چینایی و غربی ولایت هوبی (Hubei) به مقامات صحی خبر داد که عامل بیماری تنفسی یک نوع جدید ویروس کرونا می‌باشد. تا آن زمان 180 فرد به این ویروس مبتلا شده بودند، اما هنوز عامل آن توسط طبیبان شناسایی نگردیده بود. ویب سایت WHO، اولین مورد ابتلا را 8 دسمبر تعیین کرده (Ma, 2020) اما در مقاله که در ژورناله طبی The Lancet توسط داکتران شفاخانه Jinyintan وهان به نشر رسیده است اولین موارد ثبت شده که بعداً مورد مداوا قرار گرفت، را اول دسمبر 2019 بیان نموده‌اند (Ma, 2020). به همین منوال داکتر Ai Fen در مصاحبه با مجله خلق (People magazine) گفت که در 16 دسمبر یک مریض در شفاخانه مرکزی وهان با ویروس ناشناخته کرونا تشخیص گردید (Ma, 2020). این آمار نشان می‌دهند که در ماه دسمبر این مریضی شیوع کرده بود اما هنوز شناخته‌نشده بود که بیماری جدید است تا این‌که در 27 ماه دسمبر 2019 تشخیص جنتیکی آن نشان داد عامل مرض، ویروس جدیدی است که با ویروس‌های قبلی فرق دارد. سی ان ان اولین گزارش در مورد شیوع ویروس جدید کرونا را به تاریخ 6 جنوری 2020 ارائه کرد (Ma, 2020).

اما اینکه چقدر ادعای ترامپ درست است، یا قصداً ترامپ خواسته چنین میزان بلند مصابیت و مرگ‌ومیر در امریکا اتفاق بیافتد، سؤال‌برانگیز است. نیویارک تایمز به نقل از چند منبع نشان می‌دهد که ترامپ قبل از شیوع ویروس کرونا در امریکا، هشدارهای مختلف از طرف متخصصین و سیاستمداران دریافت کرده است اما آن را نادیده و سطحی گرفت است (Eric Lipton, 2020). داکتر کارتر مچر مشاور وزارت امور داخلی کهنه‌سربازان روز 28 جنوری در ایمیلی به برخی از متخصصان صحت عامه امریکا در دولت و پوهنتون‌های این کشور، هشدار داده بود که در حال حاضر پیش‌بینی وسعت شیوع ویروس کرونا بسیار دشوار به نظر می‌رسد. یک هفته بعد از اولین ثبت ویروس کرونا در امریکا و 6 هفته قبل از اینکه دونالد ترامپ رئیس‌جمهور امریکا تصمیم گرفت که برای مقابله با ویروس کرونا و نجات ملت اقداماتی اتخاذ کند، داکتر کارتر مچر به مقامات رده‌بالای صحت عامه این کشور هشدار داده بود که بیدار شوند و برای انجام اقدامات شدید آماده شوند. وی در این ایمیل که به رؤیت نیویارک‌تایمز رسیده به مقامات گفته بود: «وقتی گفتم مکاتب را ببندید شوخی گرفتید، اکنون فریاد می‌زنم که کالج‌ها و پوهنتون‌ها را ببندید» (Eric Lipton, 2020). داکتر مچر تنها بود و صدایش به‌جایی نرسید. در تمام ماه جنوری که ترامپ مکرراً ویروس کرونا را کم‌اهمیت جلوه می‌داد و تمرکزش روی موضوعات دیگر بود، بسیاری از مقامات ارشد قصر سفید، مشاوران صحی و سازمان‌های اطلاعاتی تهدید را شناسایی کرده و ضمن هشدار درباره آن خواستار اتخاذ اقدامات تهاجمی شده بودند. اما سرعت اقدامات رئیس‌جمهور نسبت به اهمیت خطر موجود پایین بود و به‌جای آن بر روی اقتصاد، کنترل اظهارات و حرف‌ها و کاهش هشدارهای مقامات دولت در این زمینه تأکید داشت. حتی زمانی که ترامپ اولین قدم‌های محدودکننده‌ای خود را برداشت و در اواخر جنوری ورود پروازهای خارجی از چین را ممنوع کرد، وزارت صحت اغلب مجبور بود برای مباحث و ملاحظات سیاسی داخلی رقابت کند و روند تصمیم‌گیری را برای دریافت مجوزهای مالی بیشتر از کنگره، کُند کند، منابع لازم را دریافت کند و کمبودهای آزمایشگاهی را به رسمیت بشناسد تا درنهایت به سمت اقدامات محدودکننده بیشتر پیش برود. حتی فرآیند تصمیم‌گیری نیز پیچیده و با جدل‌های داخلی زیادی درون دولت همراه بود. این اختلافات باعث شده بود اجرای توصیه‌های مقامات طبی از سوی دولت با تأخیر و عقب‌گرد مواجه باشد. ترامپ ماه گذشته و پس از شیوع این بیماری در امریکا در پاسخ به منتقدان و نادیده گرفتن هشدارها در این زمینه گفت: «هیچ‌کس نمی‌دانست این ویروس همه‌گیری جهانی پیدا خواهد کرد (Eric Lipton, 2020). وی همچنین مکرراً گفته است که هیچ‌کس نمی‌توانست نشانه‌های آمدن ویروس کرونا را ببیند! اما مصاحبه مقامات فعلی و سابق، ایمیل‌ها، اسناد و مدارک دیگر خلاف این را می‌گویند. اداره شورای امنیت ملی امریکا که مسئول ره‌گیری بیماری‌های همه‌گیر است، در اوایل جنوری در زمینه شیوع این بیماری در امریکا پیش‌بینی کرده بود و به مدت چند هفته طرح‌هایی از قبیل در خانه نگه‌داشتن مردم و دیگر اقدامات محدودکننده را در مقیاسی به‌اندازه شهر شیکاگو تهیه‌کرده بود اما ترامپ تا ماه مارچ از اتخاذ این تصمیمات خودداری کرد. به‌رغم اینکه ترامپ آن را چند هفته بعد رد کرد، در تاریخ 29 جنوری طی یادداشتی که توسط «پیتر ناوارو» مشاور امور تجاری قصر سفید تهیه شده به ترامپ درباره عواقب شیوع این ویروس در ایالات‌متحده هشدار داده‌شده بود؛ ازجمله کشته شدن نیم میلیون نفر و همچنین ضرر و از دست دادن تریلیون‌ها دالر در اقتصاد (Eric Lipton, 2020). در روز 30 جنوری «الکس آزار» وزیر صحت و خدمات انسانی امریکا در یک تماس تلفنی به ترامپ درباره احتمال یک اپیدمی هشدار داده است (Eric Lipton, 2020)، دومین هشداری که به او طی دو هفته داده شده بود. ترامپ که هنگام این مکالمه در هواپیمای اختصاصی ریاست جمهوری بوده است گفته است که در حال  حاضر این هشدار بی‌مورد است. دولت امریکا ماه‌ها پیش از شیوع ویروس کرونا، یکی از مناصب کلیدی صحت عامه خود در پکن، پایتخت چین، که وظیفه شناسایی شیوع بیمار‌ها را بر عهده داشت، حذف کرد. رویترز به نقل از چند منبع آگاه نوشت، دکتر لیندا کوئیک، کارشناس امریکایی اپیدمولوژی در سازمان کنترل بیماری‌ها در چین، در ماه جولای سمت خود را ترک کرد. اولین مورد ابتلا به کرونا احتمالاً در اوایل نوامبر بروز یافت (Eric Lipton, 2020).

سوزان رایس، مشاور امنیت ملی دولت اوباما نیز در این رابطه در نیویارک تایمز نوشت: «ترامپ فرمانده جنگ امریکا با کروناست، اما به دلیل بی‌کفایتی و سهل‌انگاری و تفرقه‌پراکنی‌های او، هزاران امریکایی بدون دلیل جان خواهند باخت… در مورد شیوع ویروس کرونا، دولت ترامپ برنامه جنگی یا دستورالعمل مقابله با همه‌گیری تهیه‌شده توسط دولت باراک اوباما رئیس‌جمهور سابق امریکا را در طاقچه گذاشته است. او یکی از دفاتر شورای امنیت ملی که به صدور هشدارهای اولیه تخصیص‌یافته بود را منحل کرد و هشدارهای جوامع اطلاعاتی در خصوص قریب‌الوقوع بودن همه‌گیری جهانی را نادیده گرفت. وی همچنین مرتباً به‌ دنبال کاهش بودجه مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، موسسه ملی سلامت و واحد‌های مهم وزارت صحت امریکا بود. از سوی دیگر دولت ترامپ دو ماۀ حیاتی پیش از شیوع ویروس در امریکا را از دست داد. ترامپ برخلاف رویه فرانکلین روزولت رئیس‌جمهور امریکا در زمان جنگ جهانی دوم، تا هفته‌ها «کووید-۱۹» را دست‌کم گرفته و آن را با آنفلوانزا مقایسه می‌کرد و مدعی بود که «آن را تحت کنترل داریم. همه‌چیز روبه‌راه خواهد بود». رؤسای جمهور دوران جنگ، فرماندهی را در دست می‌گیرند. آن‌ها از زیر بار مسئولیت شانه خالی نمی‌کنند و آن را به گردن دیگران نمی‌اندازند. اما ترامپ «هیچ مسئولیتی را قبول نمی‌کند» و دولت‌های قبلی، استیضاح فرمانداران، کارکنان بخش صحت و کشور چین را  بدون شواهد مقصر جلوه می‌دهد. فرماندهان جنگی یک جنرال ارشد را در رأس کار قرار می‌دهند و از سر راه‌کنار می‌روند. اما ترامپ همچنان خود را در مرکز توجهات نگه‌داشته، هرروز جامعه را فریب می‌دهد و با متخصصان امور صحت مخالفت می‌کند. او در میدان جنگ سردرگمی ایجاد کرده است. از همه بدتر این‌که او می‌گوید هدفش محدود کردن قربانیان به 100 تا 240 هزار نفر است، عددی که از شمار تمام امریکایی‌های کشته‌شده در جنگ‌های بعد از سال 1945 بیشتر است. از سویی فرمانده جنگ باید ملت را برای هدفی مشترک متحد کند اما ترامپ جنگلی را به راه انداخته است که در آن هر کس برای خودش کار می‌کند؛ تا آنجا که رقابت ایالت‌ها برای تصاحب تجهیزات طبی، بهای این کالاها را به‌شدت افزایش داده است. امریکا در زمان جنگ به‌طور سنتی، روی حمایت متحدانش حساب می‌کند. آقای ترامپ در مبارزه با ویروس کرونا متحدانمان را نادیده گرفت و تلاش کرد فن‌آوری‌های آن‌ها را بخرد و زنجیره تأمین تجهیزات طبی آن‌ها را مصادره کند. او باید یک پاسخ هماهنگ جهانی را رهبری می‌کرد که از بازگشت شیوع ویروس پس از سرکوب آن جلوگیری کرده و به بازسازی اقتصاد جهانی بپردازد. در عوض دولت امریکا با اصرار شرم‌آور بر کلمه «ویروس یوهان»، سازمان ملل و گروه 7 را فلج کرد، از رهبری بین‌المللی گریخت و به میزان زیادی کشورهای فقیر را در مبارزه با این همه‌گیری جهانی نادیده گرفت. هزاران امریکایی به‌خاطر بی‌کفایتی و خیانت «رئیس‌جمهور دوران جنگ» به‌شکلی غیرضروری خواهند مرد. بگذارید خودمان را گول نزنیم. تا زمانی که فرماندهی امریکا تغییر نکند، محکوم‌به نبرد به همراه رهبری هستیم که در حال حاضر داریم» (Rice, 2020).

پانزده سال پیش‌ازاین، در تابستان سال 2005، جورج دبلیو بوش، رئیس‌جمهور وقت امریکا، زمانی که در مزرعه خود در کرافورد تگزاس در تعطیلات به‌سر می‌برد، کتابی را برای مطالعه با موضوع همه‌گیری انفولانزای 1918 از روی میز برداشت و این موضوع توجه او را جلب کرد و او کتاب را تا آخر خواند. جرج بوش هنگامی‌که به واشنگتن بازگشت، مشاور عالی امنیت ملی خود را به دفترش در قصر سفید فراخواند و یک نسخه از این کتاب به نام «انفلوانزای بزرگ»، نوشته «جان ام باری» را به او داد و با تأکید گفت: «این را بخوان. این هر 100 سال یک‌بار اتفاق می‌افتد. ما به یک استراتژی ملی احتیاج داریم». شبکه خبری ای‌بی‌سی با یادآوری این تاریخچه می‌نویسد که این شد که جامع‌ترین طرح مقابله با همه‌گیری سراسر ایالات‌متحده کلید خورد؛ طرحی که در آن نمودارهایی برای برپایی یک سیستم هشدار اولیه جهانی، بودجه جدا برای تهیه سریع واکسین و ایجاد یک انبار بزرگ ملی برای منابع مهمی مانند ماسک‌های صورت و دستگاه‌های تنفسی گنجانده شد. اما توسط ترامپ، پروژه تعطیل شد (Ken Dilanian, 2020).

جالب‌تر از همه این است که تایمز آف اسرائیل به روز 17 اپریل 2020 در سر خط اخبار خود عنوان کرده بود که ایالات‌متحده، اسرائیل و ناتور را در ماه نوامبر از شیوع بیماری خبر داده بود. همچنان می‌افزاید بااینکه 5 ماه قبل، قبل از این‌که مردم عام از شیوع این مرض خبر شوند، مقامات اسرائیل درباره خطرات آن بحث داشته‌اند اما وزیر صحت اقدامی انجام نداد (staff, 2020).

ادعای جدید عجیب‌وغریب امریکا که توسط وال‌استریت ژورنال فاش یا احتمالاً بیان شد. در این سرمقاله که در 15 اپریل نشر شد، می‌آید: وزارت خارجه امریکا در گزارشی که قرار است به‌زودی منتشر شود چین را به انجام چندین آزمایش اتمی با مواد انفجاری باقدرت بسیار پائین متهم خواهد کرد. در این گزارش آمده است که چین آزمایش‌های اتمی محتمل را در تأسیسات «لپ نور» انجام داده است. تأسیسات لپ نور در ولایت «سین‌ کیانگ» در شمال غربی چین قرار دارد (Gordon, 2020).

تبلیغات شدید مقامات و رسانه‌های امریکائی علیه چین سبب چین هراسی می‌شود، دقیقاً همان چیزی که دنبالش هستند. عصبانیت از چین روند فزاینده‌ای به خود گرفته است و به‌واسطه استفاده مکرر از عبارت «ویروس چینی» از سوی ترامپ، رفته‌رفته افکار عمومی علیه چین تحریک می‌شود. به‌ویژه آن که تعداد تلفات در امریکا و اکثریت ممالک اروپائی از چین یک و نیم میلیاردی و منشأ کرونا، پیشی گرفته است و اینکه چین در حال بازیابی خود است. هزاران امریکایی، طی کمتر از یک ماه، به یک شکایت حقوقی در ایالت فلوریدا پیوسته‌اند. این شکایت حقوقی از دولت چین می‌خواهد برای آسیب‌های ناشی از شیوع «کووید ۱۹» غرامت بپردازد. شاکیان ادعا می‌کنند که آن‌ها، به دلیل مسامحه‌کاری پکن در مهار ویروس کرونا، متحمل خسارات سنگینی شده‌اند. شکایت‌های حقوقی مشابهی نیز در دادگاه‌های ایالت‌های نوادا و تگزاس ثبت‌شده است. یک پایگاه خبری بنام انتی وار (ضد جنگ) در گزارشی با اشاره به شیوع گسترده ویروس کرونا در امریکا نوشت که سیاستمداران افراطی این کشور به دنبال بهره‌جویی از شیوع این ویروس برای تشدید چین هراسی هستند (ABC News, 2020).

قصر سفید امریکا حتی تحمل گزارش‌های مثبت از رقبا را که باعث ذهنیت مثبت در مردم امریکا نسبت به آن‌ها بخصوص در زمان شیوع این ویروس می‌شود، ندارد. به‌طور مثال قصر سفید در بیانیه‌ای خطاب به مردم امریکا از نحوه خبررسانی صدای امریکا انتقاد کرده و اعلام کرد که این شبکه خبری با پول مالیات‌دهندگان امریکایی پروپاگاندای حکومت‌های اقتدارگرا را بازنشر و تبلیغ می‌کند. در بیانیه قصر سفید به خبررسانی صدای امریکا پیرامون مقابله با ویروس کرونا در چین اشاره‌ شده است. در این بیانیه همچنین از برجسته کردن تویت‌های محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، توسط صدای امریکا انتقاد شده است. به گفته قصر سفید این تویت‌ها حاوی تهدید‌هایی علیه امریکا بوده‌اند. انتقاد دیگر این بیانیه متوجه بخش روسی این شبکه در ارتباط با پخش ویدیوهای ضد‌ امریکایی استد (Ernst, 2020). این نشان می‌دهد که امریکا در کوشش برای ذهنیت دادن منفی مردم خویش علیه چین، روسیه و ایران است تا در صورت اوج‌گیری اختلافات، مردم پشتیبان حکومت باشند نه از منتقدین آن. اینجا، جا دارد یک خاطره از گذشته را نیز یادآوری کنیم. آرتور سیلوستر، معاون امور عمومی وزارت دفاع، بالاترین مقام مسئول «رساندن کنترل و اداره اخبار جنگ ویتنام» بود. روزی در ماه جنوری 1965، سیلوستر به روزنامه‌نگاران امریکایی گفت که وظیفه میهنی آن‌ها حکم می‌کند که فقط به انتشار اطلاعاتی بپردازند که ایالات‌متحده را خوب جلوه دهد. یکی از خبرنگاران گفت: «آرتور، مسلماً توقع ندارید که مطبوعات امریکا کنیز دولت باشند».  سیلوستر پاسخ داد: «چرا، من دقیقاً همین توقع رادارم». و افزود: «ببینید اگر گمان می‌کنید که یک مقام امریکایی حقیقت را به شما می‌گوید، پس احمقید. شنیدید؟ احمق» (William Blum, 2007).

چین هم خاموش ننشسته و به جنگ رسانه‌ای علیه امریکا اقدام کرد. چینی‌ها نیز مدعی شدند که ویروس می‌تواند منشأ امریکایی داشته باشد و با تیم ورزشکاران ارتش امریکا به مسابقات اکتوبر 2019 ارتش‌های جهان در وهان، منتقل‌شده باشد. ویدئوی یک‌دقیقه‌ای از اظهارات مدیر مرکز ملی وقایه بیماری امریکا «رابرت ردفیلد» درباره کرونا ویروس میان کاربران چینی دست‌به‌دست شده و آن را دلیلی بر این دانسته‌اند که چین محل تولد کرونا نبوده، بلکه از امریکا به چین رفته است. وی در پاسخ به اعضای کنگره به‌طور ضمنی تائید کرد که برخی از فوتی‌های گزارش‌شده ناشی از انفلونزا، درواقع کرونا ویروس داشتند (2020). به گزارش رویترز، ژائو لیجیان سخنگوی وزارت خارجه چین در حساب توییتر خود نوشت: ممکن است ارتش امریکا همه‌گیری کرونا ویروس جدید را به وهان آورده باشد. شفاف باشید! اطلاعات خود را در اختیار عموم قرار دهید! امریکا یک توضیح به ما بدهکار است! (Zheng, 2020). وزارت خارجه امریکا سفیر چین در این کشور را به خاطر اظهارات سخنگوی وزارت خارجه چین مبنی بر احتمال انتقال ویروس کرونا به وهان توسط ارتش امریکا احضار کرد. ترامپ نیز در این رابطه واکنش نشان داد. خبرنگاری در جریان نشست خبری درزمینهٔ شیوع کرونا از دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا درباره انتقاداتی که درباره استفاده از عبارت «ویروس چینی» برای توصیف کرونا ویروس دریافت کرده، سؤال کرد.  ترامپ در پاسخ به این سؤال گفت: چین اطلاعاتی را منتشر می‌کند که نادرست است و می‌گوید که ارتش ما این ویروس را در آنجا گسترش داده است. این اطلاعات غلط بود و به‌جای بحث کردن، با خود گفتم باید این ویروس را بانام جایی که از آن آمده بخوانم. این ویروس از چین آمده پس فکر می‌کنم این عبارت بسیار دقیق است.

دیلی میل در سرمقاله خود، آزمایشگاهی که در وهان چین بالای ویروس کرونای خفاش کار می‌کرده است را مرتبط به امریکا خوانده است. آن‌ها نوشتند: «آزمایشگاه وهان با هزینه امریکا روی خفاش‌های حامل کووید-19 کار می‌کرده است. یک لابراتوار چینی که مرکز تئوری‌های توطئه در خصوص درز احتمالی کرونا ویروس است با بودجه دولتی امریکا روی خفاش‌هایی که به گفته دانشمندان منشأ اولیه شیوع کرونا ویروس بوده‌اند، کار می‌کرده است. نقشه جینوم ویروس کووید-19 نشان داده که این ویروس از خفاش‌های یافت شده در غارهایی واقع در ولایت یوهنان چین نشئت‌گرفته شده است اما در ابتدا گمان برده می‌شد که این ویروس در یک بازار فروش حیوانات در استان وهان چین به انسان‌ها منتقل‌شده است» (Ariel Zilber, 2020). همچنان در گزارش واشنگتن‌پست آمده است که مقامات سفارت امریکا در سال 2018 درباره مصئونیت نامناسب آزمایشگاه در انستتیوت ویروس‌شناسی وهان و اجرای تحقیقات خطرناک بالای ویروس کرونای خفاش خبر داده بود (Rogin, 2020). همچنان در سرمقاله دیگر خویش گزارش داده است که برخی منابع آگاه در دولت امریکا به واشنگتن‌پست گفتند که سازمان‌های اطلاعاتی امریکا در ماه جنوری و فبروی  طی گزارش‌هایی محرمانه، در خصوص خطر همه‌گیری ویروس ناشناخته «کووید-19» در جهان به قصر سفید هشدار داده بودند. و ترامپ را در این زمینه به بی‌توجهی، سهل‌انگاری و عدم جدیدیت در مبارزه با کرونا متهم می‌کند. رامپ در صحبت اخیر خود دولت اوباما را مسوول 3.7 میلیون دالر کمک به آزمایشگاه وهان چین برای تحقیق بالای ویروس کرونا نمود (O’Neil, 2020). جالب اینجا که در سال 2014، آقای فوچی هشدار می دهد که “در دولت آینده یک شیوع این مریضی خواهد بود”. این در حالیست که انتقال این پول توسط دولت اوباما غیر قانونی بود است (The Next News Network, 2020).

عبدالله شهبازی، نویسنده و محقق، در پی طرح بحثی درباره «تهاجم بیولوژیک» بودن کرونا ویروس در گروه تلگرامی «گفت‌وشنود» که در «راهبرد» منعکس شد، حتی منشأ روسی بودن این ویروس را محکم‌تر از منشأ امریکائی بودن آن، به دلیل متلاشی کردن ناتو، می‌داند (شهبازی, 1399).

هایکو ماس وزیر خارجه آلمان در گفت‌وگو با مجله اشپیگل آلمان عنوان کرد که شیوه برخورد هر دو کشور با کرونا «نادرست» بوده است. وی چین را متهم به برخورد سختگیرانه برای مهار کرونا کرده و امریکا را نیز متهم به سستی و برخورد کاهلانه با این ویروس کرده و گفته است چنین روش‌هایی نمی‌تواند مدلی برای اروپا باشد (صفاری, 1399).

با توجه به این شایعات، 27 دانشمند برجسته حوزه صحت عامه از 9 کشور با انتشار بیانیه‌ای در نشریه معتبر Lancet که در خبرگزاری رسمی چین (شینهوا) در 20 فبروی نیز منتشر شد، تأکید کردند که «شایعات و اطلاعات غلط در مورد منشأ ویروس موجب می‌شود تا به اشتراک گذاشتن سریع، باز و شفاف داده‌ها در مورد این بیماری با تهدید مواجه شود». در این بیانیه ضمن ابراز همبستگی با تمام دانشمندان و مقامات صحت عامه چین، «شایعات موجود مبنی بر اینکه ویروس منشأ طبیعی ندارد»، محکوم‌شده است. در بیانیه به شایعات مشابه در مورد سارس و مطالعاتی که نهایتاً در این مورد انجام شد و حیات‌وحش به‌عنوان منشأ ویروس مشخص شد، نیز اشاره‌شده است. در این نامه همچنین تأکید شده است که شایعات تنها به ترس و کینه‌های قومی و نژادی دامن می‌زند و همکاری بین‌المللی علیه کرونا را به خطر می‌اندازد. انتشار این نامه در شرایطی بود که در پی شایعات و فرضیه‌های غیر مستند، اخباری مبنی بر تهدید دانشمندان چینی به خشونت منتشر می‌شد. سازمان صحی جهان نیز برای مقابله با شایعات و اخبار جعلی اقدام به ایجاد صفحه‌ای در سایت خود کرده و رئیس عمومی این سازمان خواستار مبنا قرار دادن شواهد علمی و اتحاد عمل در برابر اطلاعات غلط و حدس و گمان در مورد کرونا شد (Charles Calisher, 2020).

شایعاتی نیز وجود دارد که بیل گیتس را مسئول این ویروس می‌دانند. بیل گیتس سال‌های متمادی در بخش واکسین سازی، و خدمات اجتماعی در ممالک فقیر کار می‌کند و چندین بار از شیوع بیماری همه‌گیر سخن گفته است. به‌طور مثال بیل گیتس در سخنرانی خود در اوایل سال 2018 در پوهنتون ماساچوست امریکا،کشته شدن 33میلیون نفر براثر ویروس در چین وجهان را پیش‌بینی کرده بود (Andersen, 2020). او در مقاله‌ای که در مجله طبی نیوانگلند نشر شد نوشت که در همه‌گیری انفلونزای 1957 میزان مرگ‌ومیر 0.6 فی صد و در همه‌گیری 1918 میزان مرگ‌ومیر 2 فی صد بوده است و قربانیان ویروس کرونا چیزی بین این دو رقم خواهد بود. در این مقاله بیل گیتس دیدگاه استراتژیک هم درزمینهٔ طبی و هم درزمینهٔ مدیریت و مقابله با بحران ارائه کرده است (Gates, 2020). در سال 2015 بیل گیتش در یک نطق در برنامه TED از شیوع بیماری های همه گیر صحبت نموده و گفت بود که برای اپیدیمی آینده آماده نیستیم (TED, 2015). شبکه اخبار خوب از آغاز شرکت تولید هفت نوع واکسین کووید-19 توسط بیل گیتس خبر داد (Good News Network, 2020). استیت نیوز نیز گزارش داد که بنیاد بیل گیتس 125 میلیون دالر را جهت ساخت ادویه ویروس کرونا کمک کرد. قرار است این کمک صرف دستیابی به دارویی شود که بیماران به‌سرعت امکان استفاده آن را داشته باشند (Herper, 2020).

رابرت اف کنیدی (Robert F. Kennedy Jr) برادرزاده‌ای رئیس‌جمهور اسبق امریکا جان اف کنیدی، استاد پوهنتون پیس در بخش محیط‌زیست، نویسنده و فعال محیط‌زیست در مقاله‌ای که در گلوبل ریسرچ به نشر رسید، درباره نقش بیل گیتس در ساختن واکسین‌های مختلف و تطبیق آن روی افراد فقیر در ممالک مختلف و مرگ‌ومیر ناشی از آن صحبت کرده است.  او در این مقاله چند مثال را یادآوری می‌کند: تطبیق واکسین فلج اطفال (پولیو) ساخته‌شده از طرف کمپنی های موردحمایت بیل گیتس، در هند و افزایش میزان فلج حاد غیر پولیو نزد کودکان، تطبیق واکسین های ویروس پپیلومای انسانی (HPV) ساخته‌شده توسط GSK و Merck، با حمایت بنیاد گیتس در سال 2014 روی 23 هزار دختر هندی، و بروز عوارض جانبی شدید مانند اختلالات اوتوایمیون و عقامت در نزد 1200 دختر، تطبیق واکسین ملاربا ساخته‌شده توسط GSK با حمایت بنیاد گیتس در سال 2010 بالای 5949 کودک افریقایی و بروز عوارض جانبی ازجمله فلج در 1048 کودک و مرگ 151 کودک دیگر و تطبیق واکسین مننجیت در سال 2002 در جنوب صحرای افریقا بالای 500 کودک که باعث فلج 50 کود شد. او همچنان از صحبت بیل گیتس در گفتگوی تد (TED) یادآوری می‌کند که در آن گیتس یادآور شده بود که «واکسین‌های جدید می‌تواند جمعیت را کاهش دهند». او همچنان می‌نویسد که در سال 2014 انجمن طبیبان کاتولیک کینیا، سازمان صحی جهان را متهم کرد که میلیون‌ها زن کینیائی را با واکسین تیتانوس عقیم ساخته است. پس رد این اتهامات، سرانجام سازمان صحی جهان اعتراف کرد که بیش از یک دهه می‌شود که واکسین های عقیم‌سازی را تولید می‌کند. اتهامات مشابهی از تانزانیا، نیکاراگوئه، مکزیک و فلپین نیز مطرح‌شده است…. حامیان صحت عامه جهانی می‌گویند که بیل گیتس منابع سازمان صحی جهان را برای خدمت به فلسفه خودش که می‌گوید صحت فقط در یک پیچکاری می‌آید، استفاده می‌کند. او در اخیر می‌نویسد که  گیتس در جلسات اخیر رسانه‌ای خود مطمئن معلوم می‌شود که بحران Covid-19 اکنون به وی فرصتی خواهد داد تا برنامه‌های دیکتاتوری واکسیناسیون خود را بر روی کودکان امریکایی تحمیل کند (Robert F. Kennedy Jr., 2020).

راجر استون، مشاور سابق دونالد ترامپ که در فبروری 2020 به اتهام ارائه شهادت دروغ در کنگره درباره انتخابات ریاست جمهوری 2016 به 40 ماه زندان محکوم شد در یک برنامه رادیویی از ایالت فلوریدا مدعی شد که بیل گیتس و همکاران او می‌توانند پشت قضیه شیوع ویروس کرونا در جهان باشند. او گفت: «آن‌ها شاید این همه‌گیری را به وجود آوردند تا طرح خودشان برای وصل کردن «مایکروچیپ» به همه انسان‌های زمین را عملی کنند. به‌هیچ‌وجه حاضر نخواهم شد به بهانه مبارزه با کرونا ویروس و کنترل وضعیت بدن، مایکروچیپی به من وصل شود. اینکه آیا بیل گیتس نقشی در این همه‌گیری جهانی داشته یا نه، هنوز محل بحث است. من دوستان محافظه‌کاری دارم که می‌گویند این اتهامی مسخره است و دیگرانی هم می‌گویند قطعاً بیل گیتس در این پاندمی نقش داشته است» (مشرق, 1399).  

هرچه باشد جهان پس از کرونا از جهان قبل از آن متفاوت خواهد بود. نظریه‌پردازان و تحلیل گران مختلفی در این رابطه نظر داده‌اند که در اینجا چند موارد آن درج گردیده است.

در مقاله برگرفته از نظریات نظریه‌پرداز مهم روابط بین‌الملل امریکا، پروفیسور گراهام آلیسون، استاد پوهنتون هاروارد آمده است: واکنش کارآمدِ «چینِ استبدادی» و واکنشِ ناکارآمدِ «امریکای دموکراتیک» به شیوع ویروس کرونا رقابت بین این دو کشور را شدید‌تر و تفاوت‌های ساختاری آنان را نمایان‌ ساخت. احتمال جنگ نظامی میان دو کشور نامحتمل نیست. در کتابی که گراهام الیسون با عنوان «مقدرشده برای جنگ» منتشر کرده و همچنان در سخنرانی هایش در برنامه TED، بحثی مطرح‌شده که توجه بسیاری را به خود جلب کرد: «زمانی که قدرت نوظهوری مانند چین تلاش می‌کند خود را جایگزین قدرتی مانند امریکا کند، نتیجه تقریباً همیشه جنگ می‌شود. ویروس کرونا این رقابت نگران‌کننده (بین امریکا و چین) را شدید‌تر و تفاوت‌های ساختاری آنان را آشکار ساخت» (TED, 2018; Allison, 2017).

نوام چومسکی زبان‌شناس و تحلیلگر سیاسی 91 ساله از ایالت آریزونای امریکا، با شبکه تلویزیون «دموکراسی در جنبش اروپا 2025 (DiEM25)» درباره موضوع کرونا گفتگویی داشت. در قسمتی از صحبت‌های خویش گفت: «بدیهی است بعد از پایان گرفتن بحران کرونا جهان با دو گزینه محتمل روبرو خواهد شد، یا بر تعداد نظام‌های تمامیت‌خواه و مستبد به‌مراتب ددمنش‌تر افزوده می‌گردد و یا یک بازسازی بنیادین با شرایط انسانی‌تر در جوامع ایجاد خواهد شد. اما در حال حاضر سرنوشت ما در دستان دلقک‌های بیمارگونه اجتماعی مانند ترامپ و متحدان همفکرش در جهان قرار دارد. او همچنان می‌افزاید، با پایان گرفتن بحران کرونا مردم جهان باید تصمیم بگیرند که بر اساس چه الگو و عقیده‌ای می‌خواهند آینده خود را بنا سازند. زیرا می‌دانیم که منشأ همه نابسامانی‌ها و مشکلات عمیق اقتصادی، اجتماعی و سیاسی به خاطر اِعمال سیاست‌های نئولیبرالیسم و بازار جهانی است. برای مثال، از مدت‌ها پیش نئولیبرالیست‌ها می‌دانستند که یک بیماری فراگیر و کمی متفاوت با بیماری سارس (SARSr-CoV) که گونه‌ای از کرونا ویروس است، از راه خواهد رسید و جهان را مبتلا خواهد کرد. سیاست نئولیبرالیسم می‌توانست برای پیشگیری از این بیماری دست به کار شود و واکسین آن را تهیه کند. اما برای شرکت‌های خصوصی دواسازی همراه با لابی‌های وابسته‌شان، ساختن انواع کریم و پودرهای جدید سودآورتر از ساختن واکسین کرونا می‌باشد، ویروسی که جان مردم را به خطر انداخته است و هرروز پشته‌ای از کشته‌ها در سراسر جهان بجای می‌گذارد. توجه داشته باشید که تهدید فلج اطفال با واکسین سالک (SALK) پایان یافت واکسینی که توسط یک‌نهاد دولتی ساخته‌شده بود و بدون ثبت اختراع در دسترس همگان قرار گرفت. همین اقدام می‌توانست در مورد ویروس کرونا انجام گیرد اما طاعون نئولیبرالیسم مانع از آن شد. در مورد ویروس کرونا همه اطلاعات در دسترس ما بود اما به همان دلایلی که پیش‌تر ذکر شد، به آن توجهی نشد. برای مثال، در اکتبر سال 2019 یک شبیه‌سازی از یک ویروس فراگیر جهانی در ایالات‌متحده امریکا به عمل آمد، اما این اقدام در همان سطح شبیه‌سازی باقی ماند و اعتنائی به آن نکردند. در تاریخ 31 دسمبر، چین سازمان صحی جهان را از وجود یک ویروس آگاه ساخت و یک هفته بعد دانشمندان چینی ویروس کرونا را شناسایی کردند و اطلاعات لازم را در اختیار جهان قراردادند» (DiEM25, 2020).

فورین افییرز به نقل از ریچارد هاس، رئیس شورای روابط خارجی امریکا می‌نویسد: افول رهبری امریکا، نقص در همکاری جهانی و اختلاف شدید بر سر قدرت، ازجمله ویژگی‌های (جهان ما) اند. همه‌ای این موارد از مشخصه‌های محیط بین‌الملل پیش از ظهور کووید-۱۹ بودند و این همه‌گیری روند آن‌ها را تندتر کرده است. ویروس کرونا نقطه تغییر جهان نیست بلکه این تغییر را سرعت می بخشد. این مشخصه‌ها احتمالاً در دنیای پیش رو برجسته‌تر خواهند بود. یکی از مشخصه‌های بحران کنونی، نبود نقش رهبری جهانی امریکا است. امریکا نتوانست دنیا را در تقلا برای مقابله با خود ویروس یا تأثیرات اقتصادی آن باهم متحد کند. امریکا حتی نتوانست در نوع رسیدگی به این مشکل در داخل کشور خود به‌عنوان الگویی برای جهان خود را نشان دهد. دیگر کشورها نیز نهایت تلاش رادارند یا خودشان راهی بیابند یا این‌که دست به‌سوی کسانی دراز کنند که از نقطه اوج این بیماری عبور کرده‌اند، کشورهایی مانند چین. افول امریکا تا حدودی نتیجه‌ای چیزی است که فرید زکریا آن را «ظهور بقیه» و به‌ویژه چین توصیف کرده که به کاهش مزیت نسبی امریکا منتهی شد، حتی اگر قدرت اقتصادی و نظامی مطلق آن همچنان تداوم داشته باشد (Haass, 2020).

پاتریک کاکبرن، کارشناس روابط بین‌الملل  نیز افول امریکا من حیث ابرقدرت و رهبر جهان را تائید می‌کند. وی که در روزنامه اندپندنت نوشته است و در شفقنا ترجمه گردیده است، افول امریکا از قدرت رهبری جهانی ناشی از بحران همه‌گیری ویروس کووید-19 را با  افول تصویر اغراق‌آمیز از قدرت انگلیس به دنبال بحران کانال سوئیس در سال 1956 و یا چهره اتحاد جماهیر شوروی که با جنگ در افغانستان در دهه 1980 در هم شکست، مشابه می‌داند. وی همچنان نوشته است: ایالات‌متحده ممکن است در حال رسیدن به «لحظه چرنوبیل» خود باشد چراکه نتوانسته است در مبارزه با بیماری همه‌گیر ویروس کرونا پیشگام شود و مانند حادثه هسته‌ای که در سال 1986 اتحاد جماهیر شوروی را به لرزه انداخت، در حال از دست دادن هجمونی خود در جهان است. نتیجه این همه‌گیری هر چه باشد، امروز برای حل بحران، دیگر کسی به دنبال واشنگتن نمی‌گردد. افول نفوذ ایالات‌متحده در جلسات مجازی رهبران جهان، جایی که تلاش اصلی دیپلماتیک ایالات‌متحده در ترغیب دیگران به امضای بیانیه ضد چینی «ویروس وهان»، به‌عنوان بخشی از کمپاین برای سرزنش چین در همه‌گیر نمودن ویروس کرونا اختصاص داشت، قابل‌مشاهده بود. اهریمن سازی دیگران باهدف انحراف از کاستی‌های خود یکی از ویژگی‌های اصلی تاکتیک‌های سیاسی رئیس‌جمهور ترامپ به شمار می‌رود… افول ایالات‌متحده معمولاً در برابر صعود چین مشاهده می‌گردد و این کشور حداقل برای لحظه کنونی توانسته است بر این بیماری همه‌گیر غلبه نماید. این چینی‌ها هستند که ونتیلاتور و تیم‌های طبی را به ایتالیا می‌فرستند و ماسک‌ها را به افریقا می‌برند. ایتالیایی‌ها خاطرنشان می‌کنند كه كشورهای دیگر اتحادیه اروپا همه درخواست‌هایشان برای تجهیزات طبی را نادیده گرفته و فقط چین پاسخ مثبت داده است (کاکبرن, 1399).

واشنگتن‌پست نیز در سرمقاله‌ای نوشت: کووید–۱۹ در حال تحمیل خسارات شدیدی بر جان و اقتصاد امریکایی‌هاست. این بیماری همچنین می‌تواند از افول در رهبری امریکا در جهان حکایت داشته باشد. امریکا دچار آسیبی در دیپلماسی شده  است که خود آن را به خود تحمیل کرده است و علت آن‌هم مشخص است. رئیس‌جمهور ترامپ نقشی را که روسای سابق جمهور امریکا در بحران‌های قرن گذشته بازی می‌کردند کنار گذاشته است، نقشی که شامل ارائه کمک به دیگر کشورها و هماهنگ‌سازی پاسخ‌های چندجانبه بود….تعامل اصلی ترامپ با جهان از زمان شیوع بین‌المللی کرونای جدید لغو مسافرت بین امریکا و دیگر کشورها بوده است. اکنون ایالات‌متحده رئیس‌ دوره‌ای گروه 7 است، اما این امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه بود که یک نشست ویدئوکنفرانسی را در خصوص کرونا ترتیب داد، پس‌ازآنکه دو بار با کاخ سفید تماس گرفت و نتوانست ترامپ را به اقدام وادارد. یک نشست مجازی نیز این هفته توسط عربستان سعودی در حال سازمان‌دهی است که در آن رژیم منفور محمد بن سلمان در حال بهره بردن از خلائی است که توسط ترامپ ایجادشده است. در شرایط نورمال، انتظار می‌رود که وزیر امور خارجه امریکا به کشورهای دیگر سفر کند – دست‌کم به‌صورت مجازی – تا متحدین امریکا را برای خروج از رکود جهانی و افزایش تولید ملزومات حیاتی به همکاری باهم برانگیزد. به نظر می‌رسد برنده بزرگ این عقب‌نشینی بی‌سابقه امریکا، چین باشد. چین پس از پشت سر گذاشتن شیوع اولیه کرونا در خاک خود، در حال پیشنهاد کمک به کشورهای اتحادیه اروپا ازجمله ایتالیا و صربستان است. حتی یک شرکت چینی به امریکا پیشنهاد فروش کیت تست کرونا داده است. ترامپ به شکل کودکانه تلاش دارد بانام بردن از «ویروس چینی» تقصیر این همه‌گیری را به گردن چین بیندازد. او اما راه را برای “رژیم شی” باز کرده  است تا خود را به‌عنوان رهبر جدیدی در جهان معرفی کند که پا جای پای ایالات‌متحده گذاشته است (Washington Post, 2020).

برخی معتقدند چنانچه امریکا ازنظر اقتصادی در شرایط سختی قرار بگیرد، ممکن است برای نجات خود و فرار از وضعیت پیش‌آمده، به تقویت عناصر ملی پرداخته و دست به ماجراجویی‌های جدیدی بزند و این امکان دور از ذهن نیست لیکن در این صورت دامنه‌ای این ماجراجویی جدید فراتر از ایران بوده و عنصر چین و حتی روسیه در آن پررنگ خواهد بود.

افزایش تنش میان دو قدرت اقتصادی جهان حتی مبارزه با کرونا در سطح جهان را به مشکل مواجه کرده است. کوروش احمدی در خبرگزاری پانا در 17 حمل 1399 در مورد اختلافات در تصویب دو قطعنامه رقیب در سازمان ملل در مورد کرونا نوشت: قطعنامه نخست توسط گانا، اندونزیا، لیختن‌اشتاین، ناروی، سویس و سنگاپور تهیه و ارائه شده بود و 130 کشور هم به حیث بانیان آن در آن شرکت کردند. این پیش‌نویس محتوای کلی و غیر مناقشه آمیز داشت و درنتیجه بدون اینکه سکوت در مورد آن شکسته شود، به تصویب رسید. در این قطعنامه  از کشورها برای «افزایش همکاری بین‌المللی برای مبارزه با کرونا و شکست آن و کاهش آسیب‌های ناشی از آن، ازجمله از طریق مبادله اطلاعات و دانش علمی و اطلاع‌رسانی در مورد بهترین روش‌ها و نیز از طریق اجرای رهنمودهای سازمان صحی جهان» سخن رفته است. چند‌جانبه‌گرایی و نقش محوری سیستم ملل متحد در مبارزه با کرونا مورد تأکید قرار گرفته و در این رابطه نژادپرستی و بیگانه‌ستیزی تقبیح شده است. بانیان این قطعنامه البته به خواسته مستمر و مصرانه امریکا مبنی بر اشاره به چین و شهر یوهان به‌عنوان منشأ ویروس کرونا اعتنا نکردند. این خواسته امریکا تا به امروز یکی از دلایل اصلی ناتوانی شورای امنیت در تصویب قطعنامه‌ای در مورد ویروس کرونا بوده است. پیش‌نویس قطعنامۀ دوم از جانب روسیه تهیه و ارائه ‌شده و موردحمایت جمهوری افریقای مرکزی، کیوبا، نیکاراگوئه و ونزوئلا قرارگرفته بود. پیش‌نویس روسیه نیز اگرچه از بسیاری جهات ازجمله تأکید بر نقش محوری سازمان صحی جهان مشابه قطعنامه دیگر بود، اما هم‌زمان خواستار رها کردن «جنگ‌های تجاری» و خودداری از اعمال سیاست‌های حمایتی و »عدم اعمال تحریم‌های یک‌جانبه بدون تصویب شورای امنیت» نیز بود. اتخاذ «رویکرد جامع و علم محور» در مقابله با کرونا نیز از دیگر نکات مندرج در این پیش‌نویس بود. روس‌ها پیش‌نویس خود را معطوف به نتیجه و عمل توصیف می‌کردند و قطعنامه رقیب را بسیار کلی می‌دانستند. آن‌ها پیشنهاد تلاش برای ترکیب دو متن را هم داده بودند (احمدی, 1399).

نتیجه‌گیری

خانم «نائومی کلاین» در کتاب «دکترین شوک: ظهور سرمایه‌داری فاجعه» از تغییرات بعد از یک بحران که آن را بنام شوک یادکرده است بحث می‌کند. این شوک را به دودسته بزرگ، شوک طبیعی و شوک مصنوعی تقسیم‌بندی می‌کرد (Klein, 2007). افراد استفاده‌جو با طرح‌های خویش در انتظار یک بحران طبیعی مانند زلزله، سیلاب، امراض همه‌گیر… نشسته که با اتفاق افتادن آن‌ یک شوک طبیعی در جامعه ایجاد می‌گردد. سپس این ها بااستفاده از فرصت به تطبیق طرح‌های خویش و بهره‌وری از این بحران آغاز می‌کنند. اما با شوک مصنوعی که خودشان اول ایجاد می‌کنند سپس از آن بحران به نفع خود استفاده می‌کنند. به این اساس، همه‌گیری ویروس کرونا یک شوک است  اما در شرایط فعلی به نظر من نمی‌توان حکم کرد که یک شوک طبیعی است یا مصنوعی. هرچه باشد، یک تعداد از این بحران استفاده می‌کنند و بدهی است که دنیای بعد از این شوک متفاوت خواهد بود.             

بعد از تحلیل و بررسی مباحث فوق یک تعداد نقاط مشکوک و یک تعداد سوالات را مطرح کرد:

• انتخاب دونالد ترامپ به اساس رای الکترل کالج نه به اساس آرای مردم، آن‌هم در شرایطی که چین یکی از بزرگ‌ترین رقبای اقتصادی امریکا، در حجم صادرات از امریکا پیشی گرفته است. برای مطالعه بهتر آن مقاله تحت نام «آیا دونالد ترامپ سهواً انتخاب‌شده و یا در انتخاب آن اهداف بزرگی نهفته است؟» را که در ویب سایب مبارزه به نشر رسیده است، خواننده باشید.
• منحل کردن یکی از دفاتر شورای امنیت ملی امریکا که به صدور هشدارها تخصیص‌یافته بود، توسط ترامپ.
• کاهش بودجه مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های امریکا، توسط ترامپ.
• حذف چند ماه قبل یکی از مناصب کلیدی صحت عامه امریکا در پکن چین که مسئول شناسایی شیوع بیماری‌ها بود، توسط ترامپ.
• دور گذاشتن دستورالعمل مقابله با همه‌گیری تهیه‌شده در دولت اوباما، توسط ترامپ.
• تعطیلی پروژه مبارزه با بیماری‌های همه‌گیری سراسری ساخته‌شده در دولت بوش، توسط ترامپ.
• لغو طرح بیمه صحی اوباما (Obama care) توسط ترامپ.
• نادیده گرفتن هشدارها و تأخیر دو ماه در اقدامات توسط ترامپ.
• شبیه‌سازی از یک ویروس فراگیر جهانی در ماه اکتبر 2019 درست چند ماه قبل از شیوع ویروس کرونا، سپس نادیده گرفتن آن توسط ترامپ.
• تمرکز ترامپ و دیگر رهبران حکومتش روی منصوب دانستن ویروس به چین، حتی در قطعه نامه سازمان ملل متحد.
• ذکر کلمه «کمونیست» برای چین در بحث‌های کرونا توسط حکومت ترامپ.
• مطلع بودن قبلی امریکا از شیوع مرض و خبر دادن به اسرائیل و ناتو.
• ایمیل مقامات صحی تایوان- یکی از هم‌پیمانان نزدیک امریکا و مخالف چین- در اخیر ماه دسمبر و مطلع ساختن سازمان صحی جهان از انتقال ویروس کرونا از انسان به انسان، درحالی‌که در اخیر همین ماه مشخص گردید که عامل مرض ویروس جدید است، علیرغم اینکه در 31 دسمبر سازمان صحی جهان از وقوع یک مریضی انتانی ناشناخته مطلع شد.
• امریکا نتوانست جهان را رهبری کند یا قصداً نخواست تا بحران شدید اقتصادی و خشم جهانی علیه چین به وجود بیاید؟ همان‌طور که بحران اقتصادی جنگ دوم جهانی امریکا را به ابرقدرت سیاسی، اقتصادی و نظامی تبدیل کرد.
• تبلیغات شدید امریکا علیه چین در یک سال اخیر و آغاز جنگ اقتصادی و دشمن خطاب کردن چین.
• صلح با طالبان به این شکل، و فشار امریکا به تطبیق عاجل آن، نشانده یک اتفاق بزرگ در آینده‌ای نزدیک است.
• جمع‌آوری نظامیان امریکایی به دو پایگاه محدود در عراق، نشانده اتفاق بزرگ در آینده‌ای نزدیک است.
• امریکا در سال 1992 پس از فروپاشی جماهیر شوری  در راهنمای برنامه‌ریزی دفاعی سال‌های مالی 1994 تا 1999  خود گنجانیده است: نخستین هدف ما جلوگیری از پیدایش دوباره رقیب تازه، چه در قلمرو اتحاد شوروی سابق، یا جایی دیگر است، که همان تهدیدی را در برداشته باشد که از طرف اتحاد شوری متوجه ما بود… ما باید منافع کشورهای پیشرفته صنعتی را به‌اندازه کافی در نظر داشته باشیم تا آن‌ها را از چالش با رهبری خودمان و یا سعی در تغییر نظم مستقر سیاسی و اقتصادی بازداریم… ما باید میکانیزم برای ممانعت از رقبای بالقوه داشته باشیم که حتی خیال گرفتن نقش منطقه‌ای یا جهانی بزرگ‌تری را در سر نپرورانند.
• امریکا برای جنگ‌های بزرگ، چه حربی چه اقتصادی، به حمایت و هم پارچگی مردمش نیاز دارد که صرفاً از طریق یک اتفاق مانند «پیرل هاربر» به دست می‌آید. زمانی که دیگران به آن‌ها حمله مستقیم کرده و مردمانشان را بکشند مانند ایجاد حادثه یازده سپتمبر که مردم خود را به حمله به افغانستان و جنگ با القاعده متقاعد ساخت و اسمش را جنگ تمدن‌ها و جنگ با تروریزم اسلامی گذاشتند و سپس زمینه حمله‌ای آن‌ها به عراق و لیبیا را آسان ساخت؛ زمینه حمایت مردم از دولت در جنگ‌ها بیشتر می‌شود.

ترامپ با جیمی کارتر تلفنی صحبت کرده و از پیشرفت چین ابراز نگرانی می‌کند. کارتر، که در سال 1979 روابط را با چین عادی ساخت، می‌گوید: یکی از دلایل پیشرفت چین در چند دهه اخیر وارد نشدن آن کشور به جنگ بوده و می‌گوید امریکا در 242 سال اخیر فقط 16 سال در جنگ نبوده است (BRENNAN, 2020).

از آن‌طرف یک تعداد سؤالات و نقاط مبهم درباره چین نیز مطرح می‌گردد:

• چرا چین ابتدا کوشش در پنهان کردن شیوع این بیماری کرد؟
• چطور شیوع بیماری از ولایتی که در آن آزمایشگاه سطح چهارم این کشور قرار دارد که بالای ویروس‌ها تحقیق انجام می‌دهند، آغاز گردید؟
• چطور این ویروس بسیار مشابه به ویروس کرونای خفاش- که در لابراتوار بالای آن تحقیق می‌کردند- است؟ حتی در افغانستان آوازه گردیده بود که خانه خفاش‌ها را به قیمت بلند می‌خرند و شاهدان عینی چینی‌های را در بدخشان دیده بودند که دنبال لانه‌های خفاش می‌گشتند.
• بعدازاینکه صداها در مقابل آمارهای دروغ چین بلند شد، چرا چین میزان مرگ‌ومیر بیماران کووید-19 را با افزایش 1290 نفر دیگر به‌اصطلاح با تصحیح آمار، 3869 نفر در یوهان اعلان کردند (Iuvmpress, 1399).
• چرا چین بالای مقالات که منبع ویروس کرونای جدید را موردبحث قرار داده باشد، قیودات وضع کرده است؟
• شیوع کرونا درست در زمانی اتفاق افتاد که سال نو چین بود و تعداد زیاد افراد در رخصتی بودند، گشت‌وگذار مردم بیشتر بود و سرعت و روند معمول کارها در شعبات جریان نداشت، که این به زیان چین و به نفع توطئه گران علیه چین بود

از نتیجه‌گیری در دو مورد فوق یک سوال عمومی می‌تواند خلق شود که آیا این ویروس از لابراتوارهای وهان چین به بیرون درز کرده است، یا درز داده‌شده است؟ جواب آن را گذشت زمان خواهد داد. و در مورد دست داشتن بیل گیتس، به نظر من دست داشتن بیل گیتس در شیوع ویروس کرونا زیاد محتمل نمی‌آید. شاید بیل گیتس در آزمایشات واکسین‌ها مسائل اخلاقی را در نظر نگیرد، اما این‌که در شیوع ویروس کرونا مستقیماً دست داشته باشد زیاد معقول نخواهد بود. بازهم منتظر خواهیم بود که اتفاقات آینده به چه نتیجه می‌رسند. خداوند بهتر می‌داند.

منابع:

ABC News Thousands sign up to US class action to sue China over coronavirus [Online] // ABC News. – 4 20, 2020. – https://www.abc.net.au/news/2020-04-20/coronavirus-china-sued-american-class-action-germany-sends-bill/12164106.

Allison Graham Destined for War [Book]. – [s.l.] : Hardcover , 2017.

Andersen Travis Before the coronavirus, Bill Gates sounded alarm on pandemic preparedness [Online] // Bostonglob . – 3 17, 2020. – https://www.bostonglobe.com/2020/03/17/metro/before-coronavirus-bill-gates-sounded-alarm-pandemic-preparedness/.

Ariel Zilber Keith Griffith News, US intelligence has ALREADY started a full-scale investigation into Wuhan lab and its ‘role in the virus’ as the White House weighs up what punishment will be dished out to Beijing over ‘cover up’ [Online] // Dailymail. – 4 16, 2020. – https://www.dailymail.co.uk/news/article-8231801/US-intel-begun-scale-investigation-Wuhan-lab-role-virus.html.

BRENNAN DAVID Occupy SF Bulletin Board [Online]. – 4 20, 2020. – http://occupysf.net/index.php/2020/04/17/jimmy-carter-took-call-about-china-from-concerned-donald-trump-china-has-not-wasted-a-single-penny-on-war/.

CCTV English [Online] // Youtube . – 3 13, 2020. – https://www.youtube.com/watch?v=KbcqyzNLa-s.

Charles Calisher Dennis Carroll, Rita Colwell, Ronald B Corley, Peter Daszak, Christian Drosten, Luis Enjuanes, Jeremy Farrar, Hume Field, Josie Golding, Alexander Gorbalenya, Bart Haagmans, James M Hughes, William B Karesh, Gerald T Keusch, Sai Kit Lam, Statement in support of the scientists, public health professionals, and medical professionals of China combatting COVID-19 [Journal] // The Lancet . – 2020.

Dibble Madison Magazine [Online] // Washington Examiner . – 4 16, 2020. – https://www.washingtonexaminer.com/news/largest-state-sponsor-of-pandemics-lindsey-graham-demands-sanctions-against-china-for-coronavirus?fbclid=IwAR3k1ESGLtsxDra5XZH6DNpSSXfl6DOmJUIMMBA94R8ORJXdAcjIsW6EHDw.

DiEM25 DiEM25, Noam Chomsky: Coronavirus – What is at stake? [Online] // Youtube. – 3 28, 2020. – https://www.youtube.com/watch?v=t-N3In2rLI4.

Eric Lipton David E. Sanger, Maggie Haberman, Michael D. Shear, Mark Mazzetti and Julian E. Barnes He Could Have Seen What Was Coming: Behind Trump’s Failure on the Virus [Online] // Washington Post. – 4 11, 2020. – https://www.nytimes.com/2020/04/11/us/politics/coronavirus-trump-response.html.

Ernst Douglas White House rips VOA for parroting China’s coronavirus propaganda, speaking for U.S. ‘adversaries’ [Online] // The Washington Time . – 4 10, 2020. – https://www.washingtontimes.com/news/2020/apr/10/white-house-rips-voa-for-parroting-chinas-coronavi/.

Garcia Victor Cruz slams China as ‘a threat to national security and global health’ [Online] // Fox News . – 4 16, 2020. – https://www.foxnews.com/media/cruz-china-threat-national-security-global-health.

Gates Bill Responding to Covid-19 — A Once-in-a-Century Pandemic? [Journal] // The New England Journal of Medicine . – 2020.

Good News Network Bill Gates is Now Building Factories to Produce 7 of the Most Promising COVID-19 Vaccines [Online] // Good News Network . – 4 6, 2020. – https://www.goodnewsnetwork.org/bill-gates-building-factories-for-7-most-promising-covid-vaccines/.

Gordon Michael R. Possible Chinese Nuclear Testing Stirs U.S. Concern [Online] // The Wall Street Journal . – 4 15, 2020. – https://www.wsj.com/articles/possible-chinese-nuclear-testing-stirs-u-s-concern-11586970435.

Haass Rechard The Pandemic Will Accelerate History Rather Than Reshape It [Online] // Foriegn Affairs . – 4 7, 2020. – https://www.foreignaffairs.com/articles/united-states/2020-04-07/pandemic-will-accelerate-history-rather-reshape-it.

Herper Matthew $125M effort to find coronavirus drugs started by Gates Foundation, Wellcome, and Mastercard [Online] // STAT News . – 3 10, 2020. – https://www.statnews.com/2020/03/10/125m-effort-to-find-coronavirus-drugs-started-by-gates-foundation-wellcome-and-mastercard/.

Huang Yanzhong The Coronavirus Outbreak Could Disrupt the U.S. Drug Supply [Online] // Council on Foreign Relations . – 3 5, 2020. – https://www.cfr.org/in-brief/coronavirus-disrupt-us-drug-supply-shortages-fda.

Iuvmpress پکن:هیچ مخفی‌کاری درخصوص آمار کرونا صورت نگرفته [درون خطي] // Iuvmpress. – 29 1 1399. – https://iuvmpress.com/fa/69607.

Ken Dilanian Dan De Luce and Andrew W. Lehren From Clinton to Trump, 20 years of boom and mostly bust in prepping for pandemics [Online] // NBC News. – 4 13, 2020. – https://www.nbcnews.com/politics/national-security/clinton-trump-20-years-boom-mostly-bust-prepping-pandemics-n1182291.

Klein Naomi The Shock Doctrine: The Rise of Disaster Capitalism [Book]. – Canada : Knopf Canda , 2007.

Ma Josephine Coronavirus: China’s first confirmed Covid-19 case traced back to November 17 [Online] // South China Morning Post . – 3 13, 2020. – https://www.scmp.com/news/china/society/article/3074991/coronavirus-chinas-first-confirmed-covid-19-case-traced-back.

Mosher Steven W. Don’t buy China’s story: The coronavirus may have leaked from a lab [Online] // New York Post . – 2 22, 2020. – https://nypost.com/2020/02/22/dont-buy-chinas-story-the-coronavirus-may-have-leaked-from-a-lab/.

Nick Wadhams Jennifer Jacobs China Concealed Extent of Virus Outbreak, U.S. Intelligence Says [Online] // Bloomberg. – 4 2, 2020. – https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-04-01/china-concealed-extent-of-virus-outbreak-u-s-intelligence-says.

O’Neil Tyler Obama’s NIH Sent $3.7M to Wuhan Lab Where Coronavirus May Have Originated. Trump’s Stopping It [Online] // PJ Media . – 4 17, 2020. – https://pjmedia.com/trending/obamas-nih-sent-3-7m-to-wuhan-lab-where-coronavirus-may-have-originated-trumps-stopping-it/.

Rice Susan Trump Is the Wartime President We Have (Not the One We Need) [Online] // The New Yor Times . – 4 7, 2020. – https://www.nytimes.com/2020/04/07/opinion/trump-coronavirus-us.html.

Robert F. Kennedy Jr. Gates’ Globalist Vaccine Agenda: A Win-Win for Pharma and Mandatory Vaccination [Online] // Global Research. – 4 9, 2020. – https://www.globalresearch.ca/gates-globalist-vaccine-agenda-win-win-pharma-mandatory-vaccination/5709493?fbclid=IwAR33JCsObgWdaCjG6Kr0vZbPFwfV_MyYqzbprebm5iUEpcO0F_RK9gpJRsk.

Rogin Josh State Department cables warned of safety issues at Wuhan lab studying bat coronaviruses [Online] // The Washington Post. – 4 14, 2020. – https://www.washingtonpost.com/opinions/2020/04/14/state-department-cables-warned-safety-issues-wuhan-lab-studying-bat-coronaviruses/.

Schwab Nikki Donald Trump launches new attack on WHO accusing it of ignoring Taiwanese email ‘alerting’ to possible human-to-human transmission then being ‘inaccurate and misleading’ as the virus spread [Online] // Daily Mail. – 4 17, 2020. – https://www.dailymail.co.uk/news/article-8230045/Trump-launches-new-attack-accusing-ignoring-Taiwanese-warning.html.

Sputnik News دولت چین نسبت به شیوه غیرسازنده واشنگتن در رابطه با ویروس کرونا هشدار داد و اعلام کرد که تمام گزینه‌ها روی میز است. [درون خطي] // Sputnik News. – 18 3 2020. – https://af.sputniknews.com/world/202003184862401-%D9%87%D8%B4%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%AC%D8%AF%DB%8C-%DA%86%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7–/.

staff TOI US alerted Israel, NATO to disease outbreak in China in November — TV report [Online] // The Times of Israel. – 4 16, 2020. – https://www.timesofisrael.com/us-alerted-israel-nato-to-disease-outbreak-in-china-in-november-report/.

Stevenson Alexandra [Online] // The New York Times . – 2 18, 2020. – https://www.nytimes.com/2020/02/17/business/media/coronavirus-tom-cotton-china.html.

TED Is war between China nad the US inevitable? [Online] // TED. – 9 2018. – https://www.ted.com/talks/graham_allison_is_war_between_china_and_the_us_inevitable?language=en#t-105728.

TED The next outbreak? we are not ready. [Online] // TED. – 3 2015. – https://www.ted.com/talks/bill_gates_the_next_outbreak_we_re_not_ready?language=dz.

The Next News Network The Next News Network [Online] // Youtube. – 4 20, 2020. – https://www.youtube.com/watch?v=BpwndRgw-kI&feature=youtu.be.

Washington Post global-opinions/the coronavirus pandemic may mark a decline in US leadership [Online] // Washington Post. – 3 23, 2020. – https://www.washingtonpost.com/opinions/global-opinions/the-coronavirus-pandemic-may-mark-a-decline-in-us-leadership/2020/03/23/76d1fe8c-6d28-11ea-b148-e4ce3fbd85b5_story.html.

William Blum مترجم منوچهر بیگدلی خمسه ترحمه فارسی: کشتن امید: مداخلات ارتش امریکا و “سیا” پس از جنگ جهانی دوم [كتاب]. – تهران : اطلاعات, 2007.

Zheng Sarah Chinese foreign ministry spokesman tweets claim US military brought coronavirus to Wuhan [Online] // South China Morning Post . – 3 13, 2020. – https://www.scmp.com/news/china/society/article/3075051/chinese-foreign-ministry-spokesman-tweets-claim-us-military.

احمدی کوروش چرا ترامپ به WHO حمله می کند؟ [درون خطي] // روزنامه شرق. – 25 1 1399. – https://www.magiran.com/article/4030134.

احمدی کوروش قطعنامه کرونایی سازمان ملل [درون خطي] // خبرگزاری پانا. – 17 1 1399. – http://www.pana.ir/news/1034243.

شهبازی عبدالله فرضیه جدید، ویروس کرونا نه چینی است و نه آمریکایی؛ روسی است [درون خطي] // موسسه مطالعات تحریریه. – 4 1 1399. – https://tahririeh.com/%D9%81%D8%B1%D8%B6%DB%8C%D9%87-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%8C-%D9%88%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%B3-%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%A7-%D9%86%D9%87-%DA%86%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D9%88-%D9%86%D9%87/.

صفاری زهره هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان در گفت و گو با «اشپیگل»: کرونا، سرمشقی است برای همکاری های بین المللی [درون خطي] // Magiran. – 27 1 1399. – https://www.magiran.com/article/4030756.

کاکبرن پاتریک کرونا اقتدار آمریکا را زیر سوال برد/ یادداشت پاتریک کاکبرن در ایندیپندنت [درون خطي] // شققنا. – 19 1 1399. – https://fa.shafaqna.com/news/921065/.

مشرق جهان، مشاور سابق ترامپ: بیل گیتس کرونا را ساخته [درون خطي] // مشرق. – 28 1 1399. – https://www.mashreghnews.ir/news/1062629/%D9%85%D8%B4%D8%A7%D9%88%D8%B1-%D8%B3%D8%A7%D8%A8%D9%82-%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%BE-%D8%A8%DB%8C%D9%84-%DA%AF%DB%8C%D8%AA%D8%B3-%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%A7-%D8%B1%D8%A7-%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%87.