خداوند اولاد را ازعاق نگاه کند!

يكى از گناهان بزرگ در دین مقدس اسلام عاقّ پدر ومادر است. منظور ازعاق دراصطلاح شرع اذیت کردن ونافرمانی والدین است واین امر گناۀ بزرگی است واز کبائر گناھان درشرعیت اسلامی شمرده می شود. حتی در برخی از روایات اسلامی این آزار ونافرمانی را در حدّ كفر می شمارند. علماء ومحققين اسلامي اقسام عاق را در نقاط ذیل چنین فورمولبندی نموده اند: آزار وناراحت كردن پدر ومادر (والدين و يا يكي از انها) از جمله عدم پرداخت نفقۀ آنها. در حکم شرع اسلامی و قوانين مدرن جهان همین است که اگر پدر ومادر فقير باشند، براولاد واجب است که در تهیۀ نفقه والدین اقدام نماید، كه ترك این وظیفه وعدم عمل به مقتضی آن در صورت استطاعت گناۀ کبیره میباشد.

– حالت بدتر همان غصب مال ودارايي پدر ومادر وايجاد موانع و يا ممنوع نمودن آنها از حقّ خودشان. این عمل در جنب اینکه از جمله گناهان کبیره بشمار می رود، بلكه پایمال کردن حق الناس نیز بشمار می رود، واین عمل نیز از جمله گناهان کبیره می باشد.

– بردن آبرووعزت مادر وپدر وغيبت آنان، يا تهمت زدن به آنها، يا مكر وخدعه ويا دشمنى وامثال اينها با آنان، و اين قسم علاوه بر اينكه گناه بزرگ عاقّ پدر ومادر را دارد، گناۀ آبروريزى وتهمت وغيبت، بهتان و امثال اينها را نيز دارد. بهتان نيز از گناھان بس بزرگ در دین اسلام بشمار میرود.

– کینه، عداوت، تندی، پرخاشگرى، دشمنی، دادن فحش به آنها، حتّى قهر وچیغ زدن بر سر آنها و ازين اين قسم همان عاقّى است كه در قرآن كريم و روايات متعدد احاديث صحيح از گناهان كبيره شمرده شده اند.

قرآن عظیم الشان واحادیثی نبوی از انجام این عمل فرزندان را بر حذر داشته ومنع نموده است .بصورت کل منظور ازعاق، اذیت کردن ونافرمانی ازوالدین است وطوریکه که گفتیم این امراز گناهان کبیره بشمار میرود.

پروردگار باعظمت ما می فرماید :«وَقَضَی رَبُّکَ أَلاَّ تَعْبُدُواْ إِلاَّ إِیَّاهُ وَبِالْوَالِدَیْنِ إِحْسَانًا إِمَّا یَبْلُغَنَّ عِندَکَ الْکِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ کِلاَهُمَا فَلاَ تَقُل لَّهُمَآ أُفٍّ وَلاَ تَنْهَرْهُمَا وَقُل لَّهُمَا قَوْلاً کَرِیمًا»(سوره اسرا 23)

ترجمه: و پروردگارت فرمان داده: جز او را نپرستید! و به پدر و مادر نیکی کنید! هرگاه یکی از آن دو، یا هر دوی آنها، نزد تو به سن پیری رسند، کمترین اهانتی به آنها روا مدار! و بر آنها فریاد مزن! و گفتار لطیف و سنجیده وبزرگوارانه به آنها بگو!

بخاری و مسلم ازانس (رض) روایت‌کرده‌اند که آنحضرت (ص) دربارۀ ‌گناهان ‌کبیره‌ گفت یا ازآنحضرت (ص) سوال شد که فرمودند: “‌شریک قرار دادن به خدا، ‌کشتن انسان به ناحق‌، و نافرمانی وعقوق والدین‌، هان بدانید که بزرگترین‌ گناه کبیره سخن به دروغ یا شهادت به دروغ است‌.”

به روایت ابوبکره پیامبر صلی الله علیه و سلم گفت‌:

« ألا أنبئکم بأکبر الکبائر؟ قلنا: بلی یا رسول الله. قال: الاشراک بالله، وعقوق الوالدین – وکان متکئا قجلس وقال: الا وقول الزور وشهادة الزور… ( ‌

ترجمه: آیا می‌خواهید بزرگترین ‌گناهان‌ کبیره را به شما بگویم‌؟‌ گفتیم آری ای رسول الله‌! فرمود، شریک قراردادن برای خدا و نافرمانی وعقوق والدین و او تکیه داده بود و نشست و گفت‌: هان سخن دروغ و شهادت بدروغ و پوچ و بی‌اساس‌‌. آنقدر آن را تکرارکرد که ترسیدیم و گفتیم ای کاش پیامبر صلی الله علیه و سلم آن را رها می‌کرد.

خواننده محترم، برادر و خواهر معزز!

با تأسف بخشی ازمسلمانان ازدين دور شده، حقوق ووجايب خويش را مانند يك انسان يك مسلمان يا نمی دانند، یا آنرا بس سھل ویا ھم کم توجهي داشته و مرتكب گناھان کبیره وتخطي از اصول انساني و خطرناك ميشوند.

معنی ومفهوم عاق وعقوق را بطور دقیق نمی دانند وطوری تصور می کنند که اگر پدر ویا مادر فرزند خودرا عاق کرد او دیگر از حقوق فرزندی خلاص شده وحتی از گرفتن میراث نیز محروم می گردد. در حاليكه عواقب اين حالت فرا تر و سيعتر ازين است.

میخواهم خدمت برادران و خواهران محترم به عرض رسانم که اصل حکم چنین نیست . طوریکه در فوق تذکر دادیم که حالت عاق یاعقوق به اثر نافرمانی پدر ومادر وعدم رعایت حقوق شرعی والدین بوجود می آید که گناه کبیره می باشد. فرزند مسلمان به حکم قرآن ودساتیر پیامبر صلی الله علیه وسلم باید اطاعت از اوامر شرعی مادر وپدر را بعمل آرد، ودر اوامر که جنبه شرعی نداشته باشد، با آن هم اولاد باید در مورد عدم اطاعت خویش به لهجۀ آرام ومؤدبانه به والدین قناعت داده وبرایش توضیح دهد که اجرای این امر که شما فرمودید واگر من آنرا انجام دهم شامل گناه می کردم .به هر حال با عاق کسی از پسر ی نمی برآید واز حق فرزند بودن خارج نمی گردد كه در مورد حقوق میراث محروم بحث مفصل میطلبد، اما مختصر از حقوق ميراث محروم نمی گردد ولی باید بدانیم که نافرمانی از امر والدین وعدم اطاعت از آنها گناۀ کبیره بوده که خداوند اولاد را ازعاق نگاه کند .يكي از حالات كه فرزند و اولاد از ميراث محروم ميگردد ھمانا خارج شدن از دين اسلام است .

الهي ما را هدايت نيكي و توان اين را اعطا فرما تا حقوق والدين را كماهو ادا و بجا آوريم.

آمين يارب العالمين